- Ten wiersz to znakomity przykład poezji dźwiękowej, czyli utworu, w którym najważniejszą rolę odgrywa brzmienie języka.
- Wykorzystuje powtarzające się głoski syczące i szeleszczące: s, sz, cz, ś, ż, tworząc efekt językowego łamańca oraz silnego, niemal zgrzytliwego rytmu.
- Na pozór tekst opowiada o Saszy, który idzie („stąpa”) po suchej szosie w czasie upału i suszy. Upał jest nieznośny, szosa gorąca, a krajobraz suchy i szeleszczący. W końcu Sasza znajduje ochronę w cieniu drzewa, gdzie może odpocząć i zasnąć.
- W warstwie znaczeniowej wiersz jest prosty, niemal symboliczny – przedstawia zmaganie człowieka z trudnymi warunkami i jego ulgę, gdy znajduje cień, schronienie i odpoczynek.
- Środki stylistyczne:
- Aliteracja, powtarzanie tych samych głosek (szczególnie „s”, „sz”, „cz”) dla efektu dźwiękowego „Stąpa Sasza suchą szosą”
- Onomatopeja (dźwiękonaśladownictwo) – oddanie szelestu, trzasku, gorąca „strzech trzeszczą”, „szeleszczą”
- Anafora, powtórzenie wersów „Słońce szczodrze żarem bucha, / Podczas suszy szosa sucha.”
- Symbolika, motyw drogi, znużenia, odpoczynku – podróż jako metafora Sasza = każdy z nas szukający ulgi
- Funkcja dźwięku:
- Dzięki powtarzalnym, szeleszczącym dźwiękom, wiersz jest doskonałym ćwiczeniem logopedycznym.
- Sprawdza się w pracy nad dykcją, artykulacją i emisją głosu.
- Może być także wykorzystany jako zabawa językowa lub materiał do pracy nad interpretacją poetycką.
- Powtarzający się refren buduje rytm i podkreśla upał jako centralny motyw.
- „Sasza” to imię neutralne fonetycznie, ale w tym kontekście służy też jako pretekst do tworzenia trudnych zlepków dźwiękowych.
- Ostatnia strofa wprowadza uspokojenie i kontrast wobec wcześniejszego zgrzytu i upału – jest klamrą kompozycyjną i pointą.
- Utwór „Stąpa Sasza suchą szosą” to:
- utwór dźwiękowy i rytmiczny,
- tekst do ćwiczeń wymowy i interpretacji,
- symboliczna miniatura o zmaganiu się z trudem i odnalezieniu wytchnienia,
- estetyczna zabawa językiem, która pokazuje, jak elastyczny i muzyczny może być język polski.
Stąpa Sasza suchą szosą,
Z trudem stopy Saszę niosą.
Słońce szczodrze żarem bucha,
Podczas suszy szosa sucha.
Od upału strzech trzeszczą,
Suchą słomą wciąż szeleszczą.
Słońce szczodrze żarem bucha,
Podczas suszy szosa sucha.
Jesion liśćmi schładza cień,
Tam na Saszę czeka sen.
Słońce szczodrze żarem bucha,
Podczas suszy szosa sucha.