Brak grafiki
O języku na języku

Apozycja

Przydawka rzeczowna, która się zgadza w przypadku i liczbie z wyrazem określanym. Pozostaje więc z nim w związku zgody i stanowi jego określenie jakościowe. Wywodzi się od łac. appositio = kładzenie obok, przekładanie, zestawianie. Przykłady: […]

Brak grafiki
Składnia

Bezokolicznik

Bezokolicznik – forma czasownika, oznaczająca czynność lub stan, ale bez określenia osoby, liczby, czsu trybu, czyli bez wskazania jakichkowiek „okolicznosci”. Oznacza nieosobową (bezosobowa) forma czasownika zakończona na: -ć  (pisać, czytać śpiewać, gadać), -c (piec, móc, […]

Brak grafiki
O języku na języku

Błędy składniowe

Błędy syntaktyczne (rodzaj błędów gramatycznych). Polegają na nieświadomym przekroczeniu norm składni. Do najczęściej spotykanych błędów składniowych należą błędy popełniane przy tworzeniu: związku zgody, związku rządu, związku przynależności. Za błędy składniowe uznaje się również nieodpowiednie użycie […]

Brak grafiki
O języku na języku

Budowa zdania

Układ, zespół wzajemnie powiązanych członów, tworzących zdane. Zawiera czasownik w formie osobowej tworząc z nim i innymi wyrazami strukturę zgodną z normami obowiązującymi w gramatyce. Zdania dzielimy biorąc pod uwagę: ***** cel wypowiedzi i jej […]

Brak grafiki
O języku na języku

Części zdania

Części zdania to wyrazy lub związki wyrazowe, które można wyróżnić w zdaniu i wskazać funkcję, jaką w nim pełnią. Części zdania dzielimy na główne: podmiot i orzeczenie oraz podrzędne, czyli określenia. Wśród określeń wyróżniamy przydawki, […]

Brak grafiki
O języku na języku

Dopełnienie

Dopełnienie to podrzędna część zdania, określająca czasownik. Odpowiada na pytania przypadków zależnych, czyli wszystkich oprócz mianownika. Rozróżniamy dopełnienia; bliższe, to takie, które przy zamianie orzeczenia wyrażonego w stronie czynnej na bierną staje się podmiotem , […]

Brak grafiki
O języku na języku

Dopełnienie [typy]

Dopełnienie (minister), jedno z określeń, część zdania , która określa czasownik, jest niejako jego uzupełnieniem, odpowiada na pytania narzucone przez czasownik, może być wyrażone rzeczownikiem, zaimkiem rzeczownym, wyrażeniem przymiotnikowym, przymiotnikiem lub przysłówkiem, odpowiada na pytania […]

Brak grafiki
O języku na języku

Dopowiedzenie

Terminem tym określa sie przydawkę rzeczowną lub przymiotną, która została rozwinięta przez dodanie innych wyrazów określających. Przykłady: dopowiedzenie przymiotne, rozwinięta przydawka przymiotna, np. wierzba siwa, płacząca, miasto wielkie i piękne, dopowiedzenie rzeczowne – rozwinięta przydawka […]

Brak grafiki
O języku na języku

Elipsa

Środek artystyczny, inaczej wyrzutnia. Chwyt, który sprowadza się do wyeliminowania ze zdania lub wypowiedzi elementu niezbędnego z punktu widzenia gramatyki, ale możliwego do pominięcia z uwagi na ogólny sens i kontekst wypowiedzi. Opuszczenie składnika zdania […]

Brak grafiki
O języku na języku

Emocjonalizm

Wyraz o  zabarwieniu emocjonalnym, zawierający oprócz obiektywnej treści znaczeniowej także treść subiektywną, która służy do wyrażania postawy uczuciowej. Sposób ujęcia wypowiedzi, w którym dominują akcenty uczuciowe (radość, gniew, wzburzenie).