Akcja pod Arsenałem, „Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego [plan wydarzeń]

  1. Przygotowania do akcji.
  2. Zajęcie ustalonych pozycji przez wyznaczonych uczestników akcji.
  3. Sygnał łącznika o zbliżającej się karetce gestapo.
  4. Zgoda (znak) dowódcy do rozpoczęcia akcji.
  5. Niespodziewane pojawienie się niemieckiego żandarma.
  6. Strzelanina ostrzeżeniem dla kierowcy samochodu przewożącego więźniów.
  7. Próba zmiany trasy przejazdu.
  8. Rozpoczęcie akcji.
  9. Obrzucenie karetki butelkami z benzyną.
  10. ucieczka z szoferki dwóch gestapowców.
  11. Zastrzelenie SS-mana.
  12. Wymiana ognia, śmierć kierowcy i kolejnego gestapowca.
  13. Ostrzał ze strony ukrywającego się Niemca, jego śmierć.
  14. Zdecydowany atak grupy Zośki.
  15. Uwolnienie Rudego i innych więźniów.
  16. Radość przyjaciół i ucieczka z miejsca akcji.
  17. Postrzelenie Alka przez niemieckiego cywila.
  18. Strzelanina chłopców z sekcji Alka z Niemcami wychodzącymi z Urzędu Pracy.
  19. Zakończenie walki dzięki granatom rzuconym przez rannego Alka.
  20. Zatrzymanie auta w celu transportu rannego Alka.
  21. Pościg niemieckiej ciężarówki.
  22. Rzucenie granatu pod samochód zajeżdżający uciekinierom drogę.
  23. Dotarcie ostatnich uczestników akcji pod dom Alka.

Akcja pod Arsenałem

Sukces Porażka
  • Osiągniecie zamierzonego celu, odbicie przyjaciela,
  • Dowód lojalności i braterstwa,
  • Wolność dla innych więźniów,
  • Radość mieszkańców stolicy z udanego odbicia,
  • Podniesienie na duchu Polaków,
  • Uznanie akcji za czyn wyjątkowy,
  • Odejście Rudego w gronie rodziny i przyjaciół.
  • Nieprzewidziane problemy i odstąpienie od planu,
  • Strzelanina, która zaangażowała innych Niemców, nie tylko z konwoju,
  • Śmiertelne ofiary Alek i Buzdygan,
  • Śmierć Rudego.

Alek

  • ranny w brzuch w czasie akcji pod Arsenałem, natychmiastowa operacja nie przyniosła skutku,
  • była przy nim Basia, odwiedzali go przyjaciele, nie wiedział o ciężkim stanie Rudego,
  • był coraz słabszy, poprosił o odczytanie modlitwy, którą miał przy sobie w portmonetce: Kto się w opiekę odda Panu swemu, a całym sercem szczerze ufa Jemu, śmiele rzec może: mam obrońcę Boga, nie przyjdzie na mnie żadna straszna trwoga… (jest to fragment Psalmu 91 z Psałterza Dawidów Jana Kochanowskiego),
  • pogodził się ze śmiercią: „Śmierć? Najprawdopodobniej ominie go tym razem. Ale gdyby przyszła – niech przychodzi. Niech spieszy! Jest całkowicie gotów na jej przyjęcie. Tyle setek razy już o niej myślał, tak zawsze był na nią gotów, że zżył się z nią i niemal zaprzyjaźnił”.
  •  miał spokojne sumienie, czuł się w przyjaznych stosunkach z Panem Bogiem,
  • nie przestawał się uśmiechać, czuł, że spełnił swój obowiązek: „Swoją część roboty ‘odwalił’. ‘Odwalił’ ją tak dobrze, jak tylko mógł”.

 

Rudy

  • skatowany przez gestapo był w strasznym stanie, jego organizm nie funkcjonował, każda cząstka ciała bolała; leżał na Mokotowie, wśród przyjaciół,
  • Zośka był z nim cały czas  słuchał opowieści o ostatnich akcjach, był szczęśliwy, że nie musi już być w więzieniu, czuł się bezpiecznie,
  • mówienie bardzo go męczyło, ból był coraz mocniejszy,
  •  rozmawiał z przyjacielem otwarcie i szczerze, cieszył się jego obecnością i towarzystwem,
  • nie wspominał o śmierci, choć zdawał sobie sprawę ze swojego stanu: „cierpiał straszliwie – niewątpliwie więc z myślą o śmierci kojarzyły mu się uczucia ulgi. Wzywał jej niecierpliwie każdym włóknem umęczonych nerwów, lecz o niej nie mówił”,
  •  poprosił Czarnego Jasia o zadeklamowanie wiersza Juliusza Słowackiego Testament mój i z wysiłkiem powtórzył jedną ze zwrotek jak przesłanie,
  •  czuł, że wypełnił swój obowiązek wobec ojczyzny.

„Rudy i Alek umarli tego samego dnia”. 30 III 1943 r. po wojnie pochowano ich obok siebie, dziś mają wspólny grób i wspólny krzyż

 

Uczestnicy akcji: Zośka (Tadeusz Zawadzki), Anoda (Jan Rodowicz), Alek (Aleksy Dawidowski), Maciek (Sławomir Bittner), Słoń (Jerzy Gawin) i wielu innych (w akcji wzięło udział 28 ludzi, tylko 11 z nich dożyło końca wojny, dwaj harcerze, m.in. Anoda, zostali zamordowani po wojnie, już w Polsce Ludowej przez UB; obaj oprawcy Rudego zostali później straceni przez Szare Szeregi)