O języku na języku

W zdaniu złożonym podrzędnie takie zdanie, od którego zależy zdanie (lub zdania) podrzędne. Zdanie nadrzędne w stosunku do jednego zdania, może być podrzędne w stosunku do innego, zależnie od związku, w jakim je rozpatrujemy. Terminami […]

Inaczej zdanie proste. Zdanie, w którym występują tylko główne części zdania (podmiot i orzeczenie0 bez określeń.   Przykłady: Wazon stoi. Kwiaty pachną. Samolot ląduje. Pies szczeka.

Zdanie nadrzędne w zdaniu złożonym podrzędnie w przeciwieństwie do zdania zależnego, którym jest zdanie podrzędne. Niezależne jest każde ze zdań pojedynczych, wchodzących w skład zdania złożonego współrzędnie. Terminy „zdanie zależne” i „zdanie niezależne’  określają rolę […]

Zdanie, w którym brak jakiegoś członu. Często dotyczy to orzeczenia, ale łatwo się go domyślić z treści zdana. Zdaniami niezupełnymi są zdania z elipsą i zdania nominalne. Przykłady: Jak ty komu, tak on tobie. Śmiech […]

Zdanie z orzeczeniem nominalnym. Brak w nim łącznika, albo został on zastąpiony wyrazem „to”. Przykłady: W zdrowym ciele zdrowy duch. Czas to pieniądz. Wiedza to potęga.

Zdanie podrzędne, które zastępuje okolicznik zdania nadrzędnego. Tak jak okolicznik odpowiada na pytania: gdzie?, skąd?, dokąd?, po co?, kiedy?, dlaczego? itd. Wśród zdań okolicznikowych, biorąc pod uwagę  ich znaczenie, rozróżnia się zdania podrzędne okolicznikowe celu, […]

Zdanie podrzędne, które zastępuje okolicznik przyzwolenia zdania nadrzędnego. Odpowiada na pytania: mimo czego?, wbrew czemu?, wbrew komu?, mimo co?, na przekór czemu? Zdania podrzędne okolicznikowe przyzwolenia łączą się ze zdaniami nadrzędnymi za pomocą spójników: choć, […]

Zdania okolicznikowe sposobu łączą się ze zdaniami nadrzędnymi za pomocą następujących wskaźników zespolenia” „jak”, „jakby”, „jak gdyby”: Dawniej autobusy nie jeździły tą ulicą, jak kursują obecnie. Poznałem wszystko tak dokładnie, jakbym tam był razem z […]

Zdanie podrzędne, które zastępuje okolicznik warunku zdania nadrzędnego. Odpowiada na pytania: pod jakim warunkiem?, w jakim wypadku?. Zdania podrzędne okolicznikowe warunku łączą się ze zdaniami nadrzędnymi za pomocą spójników: jeśli, jeżeli, kiedy, gdy, jak, gdyby, […]

Zdanie podrzędne, które zastępuje określenie, czyli drugorzędną część zdania nadrzędnego. Ponieważ określeniami są dopełnienia, przydawki i okoliczniki, stąd wśród tych zdań rozróżniamy ich 3 rodzaje; zdania dopełnieniowe, przydawkowe i okolicznikowe.