„Dwa teatry” Jerzego Szaniawskiego [kompozycja utworu]

„Dwa teatry” to sztuka o teatrze życia, który powinien wiązać świat zdarzeń zewnętrznych z wewnętrznym światem ludzkiej natury, ukazując pełnię człowieczeństwa.

Zasada kontrastu, przeciwstawienie dwóch różnych światów:

  • teatr faktów, zwany „Małym Zwierciadłem”,
  • teatr metaforycznych wizji, marzeń i wewnętrznych doznań „Teatr Snów”.

Wykorzystanie efektownego pomysłu „teatru w teatrze”:

  • dwustopniowa iluzja teatralna,
  • podobny zabieg jak u Szekspira czy Wyspiańskiego.

Warunki teatru autentycznego:

  • w którym wszystko jest obmyślane, przestudiowane,
  • cytaty – „wierszem się nie mówi, ale każdy, co do nas przychodzi, to jakby patrzył na prawdziwe życie… u nas jest realizm i autentyzm” (woźny Matkowski).

Powiązanie tradycyjnej zasady budowy spektaklu z nowym ujęciem:

  • konsekwentnie prowadzony wątek akcji, mimo pozornego zróżnicowania poszczególnych elementów,
  • psychologiczna motywacja działania postaci i ich charakterystyki,
  • złożone motywy postępowania bohaterów w relacji – jednostka/grupa społeczna,
  • symboliczna nastrojowość.

Konfrontacja dwóch stron natury ludzkiej w działaniu na scenie ((Matki, Andrzeja, Laury, Lizelotty, Dyrektora):

  • zewnętrznej, praktycznej, codziennej, zwyczajnej, dotykalnej,
  • wewnętrznej, ukrytej, marzycielskiej, przeznaczonej na własny użytek.