Imperium Habsburgów [walka o dominację w Europie w XVI wieku]

  • Na mocy porozumienia  cesarza Maksymiliana I z Jagiellonami w Wiedniu w 1815 roku Ferdynand Habsburg (brat Karola V) zajął Czechy  po bitwie pod Mohaczem w 1526 roku:
    • w bitwie tej zginął Ludwik Jagiellończyk.
  • Habsburgowie rywalizowali z Turcją o panowanie na Węgrzech:
    • część szlachty uznała Ferdynanda,
    • część wybrała Jana Zapolyę,
    • rozbicie wewnętrzne państwa ułatwiło Turcji podział Węgier na:
      • Królestwo Węgierskie z Chorwacją:
        • należało do Habsburgów,
      • Księstwo Siedmiogrodu:
        • lenno Turcji,
      • część Węgier ze stolicą w Budzie:
        • bezpośrednio wcielona do Turcji.
  • Cesarz Karol V Habsburg (1515-1556) rządził w:
    • Niemczech,
    • Hiszpanii,
    • księstwie Neapolu,
    • księstwie Mediolanu,
    • Niderlandach,
    • posiadłościach kolonialnych
    • domenę rodową Habsburgów stanowiły:
      • Austria,
      • Styria,
      • Karyntia,
      • Tyrol,
    • w monarchii Karola V „nigdy nie zachodziło słońce”.
  • Wojny włoskie (1494-1559) między Habsburgami a Francją:
    • król Francji Franciszek I poniósł klęskę  pod Pawią w 1525 roku,
    • długoletnie wojny zakończył pokój w Cateau-Cambresisi w 1559 roku:
      • potwierdzono wówczas uprzywilejowaną pozycję króla Hiszpanii wśród władców europejskich i jego dominację na Półwyspie Apenińskim.
  • Habsburgowie  dążyli do wprowadzenia rządów absolutnych w opanowanych krajach:
    • cieszyli się poparciem Kościoła katolickiego,
    • poszerzali swoje wpływy w Europie przez realizację polityki zagranicznej zgodnie z zasadą: niech inni prowadzą wojny, a ty szczęśliwa Austrio, żeń się:
      • Habsburżanki były żonami wielu królów europejskich (Zygmunt August, Ludwik XVI), a małżreństwa stały się próbą przywrócenia uniwersalizmu i znaczenia władzy cesarskiej w Europie.
  • W 1556 roku nastąpił podział imperium:
    • linia hiszpańska:
      • Filip II –
        • rządził w Hiszpanii i Niderlandach,
    • linia austriacka:
      • Ferdynand I –
        • korona cesarska i posiadłości związane z Austrią, Czechami i Węgrami.
    • Koniec uniwersalizmu cesarskiego.