Ozga Michalski Józef

Józef Ozga Michalski

(8 marca 1919, Bieliny – 10 lutego 2002, Warszawa)

Poeta, prozaik, publicysta, działacz społeczny i polityczny w okresie PRL związany z ruchem ludowym.

Pisał o sprawach uniwersalnych, widoczny jest jednak w twórczości nurt regionalny, z gwarą świętokrzyską włącznie.

Debiutował w 1937 roku wierszami  wydanymi w czasopiśmie „Liścienie”,  a rok później wydał „Pieśni buntu”  w zbiorowym tomie pt. „Gołoborze”.  Pierwszy utwór prozą to „Łysica gwarzy” z 1938 roku, gdzie autor zaprezentował legendy i wspomnienia walk powstańczych.

W okresie okupacji współwydawał czasopisma „Znicz” i „Płomień”, a własne utwory publikował też w innych wydawnictwach podziemnych.

Po wojnie wydał: „O człowieku,czołgu i mieczu (1949), Lutnia wiejska (1954), Kartki partyzanckie (1958).

Twórczość artysty przenosi czytelników w świat tajemniczy, melancholiczny, zawiera także wiele ludowych mądrości, obrazuje przyrodę Gór Świętokrzyskich.

Ozga Michalski staje się także reprezentantem chłopstwa, choć proponowany program zmian jest dość prymitywny, bowiem autor analizuje jedynie sytuację chłopów, obrazuje ich krzywdę, ale nie podaje rzeczywistych jej przyczyn.  Zmiany wg niego powinny polegać na triumfie sprawiedliwości i przejęciu własności bogatych przez biednych.

Ważną cechą twórczości  Michalskiego jest  zabawa słowem, pokazująca doskonały warsztat pisarski. Kochał język polski i gwarę świętokrzyską i po mistrzowski się nimi posługiwał.

Dorobek Józefa Ozgi Michalskiego to 35 wydań zwartych, a najbardziej znaczące utwory to:

  • „Łysica gwarzy” (1938),
  • „Oberek świętokrzyski” (1945),
  • „Parafialne zwierciadło” (1950),
  • „Lutnia wiejska” (1954),
  • „Smutne i wesołe” (1956),
  • „Wieczory na Łysej Górze” (1966).
  • „Sowizdrzał świętokrzyski” (1972), sfilmowany w 1978 roku,
  • „Czary miłosne” (1983).

Józef Ozga Michalski był działaczem społecznym i politycznym, przez 45 lat posłem na Sejm, piastował także wiele  wysokich stanowisk państwowych i organizacyjnych. Wielokrotnie był też odznaczany i nagradzany.

Wiele też zrobił dla rodzinnych Bielin, np. pomagał w budowie szkoły, sprowadził do kościoła nowe dzwony, przyspieszył elektryfikację wsi, pomógł w założeniu wodociągów, organizował środki na budowę restauracji „Pod kogutami”.