- W 1864 roku upadło powstanie styczniowe.
- Kanclerz Otto von Bismarck i państwo pruskie stworzyli kampanie przeciw polskiej kulturze, tradycjom i Kościołowi.
- Zaczęła się akcja germanizacyjna i realizacja kampanię o umocnienie kultury niemieckiej (Kulturkampf).
- Prowadzono szeroko zakrojoną akcję kolonizacyjna na ziemiach polskich.
- Koordynowała ją Komisja Kolonizacyjna, wykupująca ziemię od Polaków.
- Zaczęła funkcjonować Hakata, nacjonalistyczna organizacja, która broniła ludności niemieckiej rzekomo represjonowanej przez Polaków.
- Sienkiewicz chciał w swej powieści zilustrować współczesna politykę państwa pruskiego.
- Nie różniła się ona bowiem od polityki Zakonu Krzyżackiego.
- Dzieło miało krzepić Polaków, pokazując że obłuda i bezprawie nie zwyciężają.
- Podkreślił dla przeciwwagi szlachetność i odwagę polskich rycerzy.
- Pokaza l ich w chwili najwiiększego zagrożenia.