Łemkowie [kilka istotnych faktów]

  • Łemkowie uznawani są za grupę etniczną, inni za odrębny naród.
  • Posługują się gwarą zaliczaną do języków wschodniosłowiańskich.
  • Wyznają chrześcijaństwo  w wersji grekokatolickiej i prawosławnej.
  • Wyróżnia ich oryginalny folklor i charakterystyczna architektura drewniana.
  • Wspólnie z Bojkami i Hucułami przynależą do wspólnoty rusińskiej, która mieszka w Karpatach (Polska, Słowacja, Ukraina).
  • Duża diaspora łemkowska jest w USA.
  • Podczas II wojny światowej Łemków poddano ukrainizacji, spodziewając się zgody Niemców na utworzenie nowego państwa pod ich protekcją.
  • W latach 1944-1946 zrealizowano przesiedlenia do Ukraińskiej Republiki Sowieckiej.
  • W 1947 roku w ramach akcji „Wisła” w celu likwidacji  Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów przesiedlono z ziem polskich (rzeszowskie, lubelskie, krakowskie, od Nowego Targu do Włodawy)  bliski 140 tysięcy osób na tzw. ziemie odzyskane.
  • Przesiedleni otrzymali zakaż powrotu  w rodzinne strony.
  • Po 1956i po 1989 roku niewielka część Łemków powróciła na tereny Beskidu Niskiego.
  • Niestety, nie odtworzono  łemkowskiej społeczności.
  • O obecności Łemków informują dwujęzyczne tablice nazw miejscowości.
  • Zabytki budownictwa łemkowskiego  można obejrzeć w skansenach w Sanoku i Nowym Sączu