- Utwór jest przykładem liryki osobistej.
- Oprócz pięknych listów do ukochanej matki stworzył poeta także wiersz pt. „Do Matki”.
- Podmiot liryczny, który można utożsamiać z samym poetą, kieruje swą wypowiedź do adresata (liryka zwrotu podmiotu lirycznego „ja” w 1 osobie do adresata, czyli „ty” 2 osoba).
- Pragnie w nim wytłumaczyć swą nieobecność w kraju, chociaż po carskiej amnestii istniała taka możliwość.
- Nie chce jednak żyć w kraju, w którym nie mógłby swobodnie tworzyć.
- Wybiera więc los wiecznego tułacza-pielgrzyma.
- W utworze znajdziemy obraz ludzi powracających z wygnania, wyznanie tęsknoty, która odczuwają w takim samym stopniu podmiot liryczny i jego matka.
- Sprawia mu to cierpienie, bo wie, że swa decyzją rani także bliską mu osobę.
- Wiersz jest utworem sylabicznym, trzynastozgłoskowym, ze średniówką po 7 sylabie.
- Składa się z czterech strof liczących po cztery wersy.
- Występują rymy przeplatane, a także, zastosowana w przedostatnim wersie, przerzutnia.
- Poeta wykorzystał rożne środki artystyczne, np. apostrofy, jasno wskazujące adresatkę utworu, epitety i porównania.