- Utwór zaliczany do liryki filozoficznej.
- „Nadzieja” Czesława Miłosza stanowi jeden z najważniejszych utworów cyklu „Świat – poema naiwne”.
- Jego tematem sa refleksje własnie na temat nadziei.
- Podmiot liryczny występuje jako filozof, myśliciel, który uważa, że nadzieja wynika z wiary.
- Wyraża przekonanie, że istnienie nigdy się nie kończy, a ziemskie bytowanie to tylko jego pewien etap.
- Ważne by mieć nadzieję, nie koncentrować się jedynie na sobie.
- W „Nadzieję” wpisane są wartości uniwersalne, aktualne niezależnie od czasu i okoliczności.
- Podmiot liryczny (poeta) poprzez swój wiersz uczy miłości i zaufania do otaczającej rzeczywistości.
- Poeta zastosował prosty język.
- Wykorzystał środki artystyczne, które spotkać można w codziennej mowie.
- Zastosował przenośnie (np. „ogród świata”, „ziemia jest żywym ciałem”), epitety („żywym ciałem”).
- Wiersz ma 2 zwrotki, jedna ma 5 wersów, druga 10.
- Wiersz jest wolny, bez reguł budowy, nie ma np. akcenty czy stałej liczby sylab w wersie.
Nadzieja bywa, jeżeli ktoś wierzy,
Że ziemia nie jest snem, lecz żywym ciałem,
I że wzrok, dotyk ani słuch nie kłamie.
A wszystkie rzeczy, które tutaj znałem,
Są niby ogród, kiedy stoisz w bramie.
Wejść tam nie można. Ale jest na pewno.
Gdybyśmy lepiej i mądrzej patrzyli,
Jeszcze kwiat nowy i gwiazdę niejedną
W ogrodzie świata byśmy zobaczyli.
Niektórzy mówią, że nas oko łudzi
I że nic nie ma, tylko się wydaje,
Ale ci właśnie nie mają nadziei.
Myślą, że kiedy człowiek się odwróci,
Cały świat za nim zaraz być przestaje,
Jakby porwały go ręce złodziei.