Józef Maksymilian Ossoliński
(1748, Wola Mielecka, Sandomierszczyzna – 17 marca 1826, Wiedeń, Austria)
Historyk literatury, tłumacz, twórca biblioteki.
Kształcił się w kolegium jezuickim w Warszawie.
Po 1772 roku osiadł w swoich dobrach w Galicji, a od 1789 roku mieszkał w Wiedniu.
W 1817 roku cesarz Franciszek I zatwierdził ustawę o przekształceniu dużego prywatnego księgozbioru Ossolińskiego w bibliotekę publiczną, obdarzoną przez fundatora dużym majątkiem.
Od 1827 roku biblioteka funkcjonowała we Lwowie jako instytucja naukowa pod nazwą Zakładu Narodowego im./ Ossolińskich (Ossolineum), który prowadził również działalność wydawniczą. Po 1945 roku instytut przeniesiono do Wrocławia.
J.M. Ossoliński jest m.in. autorem:
- „Wieczorów badeńskich, czyli powieści o strachach i upiorach” (powst. 1793-1794, wyd. 1852),
- niedrukowanych przekładów z literatury łacińskiej (Liwiusz, Seneka), francuskiej (J.F. Mormontel).
Głownie pracował naukowo na polu historii literatury, napisał „Wiadomości historyczno-krytyczne do dziejów literatury polskiej ” (t.1-2 1819, t. 3 1822, t. 4 pośmiertnie 1852).