- Utwór „Kto ty jesteś? Polak mały” to nowoczesna pieśń patriotyczna dla dzieci i młodzieży, która łączy tradycję z aktualnym przesłaniem.
- Pokazuje, że patriotyzm nie polega wyłącznie na znajomości symboli narodowych, ale również na codziennych postawach: szacunku, odpowiedzialności i trosce o wspólne dobro.
- Jej autorami są sł. Marcin Przewoźniak, muz. Mariusz Matuszewski.
- Tematyka i przesłanie ( utwór podejmuje temat patriotyzmu w jego codziennym, praktycznym wymiarze. Nawiązuje do tradycji literackiej „Katechizmu polskiego dziecka” Władysława Bełzy, aktualizuje ją, ukazując patriotyzm jako postawę wyrażaną przez szacunek, odpowiedzialność i wrażliwość wobec innych. Głównym przesłaniem piosenki jest wychowywanie do miłości ojczyzny od najmłodszych lat, ale także otwartości i empatii wobec ludzi spoza własnej wspólnoty).
- Budowa i język (utwór składa się z trzech zwrotek oraz powtarzanego refrenu, każda zwrotka rozwija inny aspekt patriotyzmu: I zwrotka, symbole narodowe (godło, flaga) jako źródło dumy i identyfikacji, II zwrotka, codzienna ojczyzna: dom, szkoła, rodzina; postawa wobec wrogów i gości (odróżnianie obcych od wrogów, brak pogardy), III zwrotka, patriotyzm jako duchowa postawa porównana do wiary, łącząca się z odpowiedzialnością za przyszłość, refren pełni funkcję dydaktyczną: powtarza przesłanie o potrzebie miłości do ojczyzny i szacunku wobec innych).
- Środki stylistyczne:
- rym i rytm – prosta, melodyjna konstrukcja, ułatwiająca zapamiętanie (charakter pieśni szkolnej),
- anafora i powtórzenia – szczególnie w refrenie („Ucz się kochać kraj rodzinny…”), co wzmacnia przekaz.
- symbolika – odwołania do orła białego, flagi, domu i szkoły – budują obraz ojczyzny bliskiej dziecku.
- porównanie – patriotyzm przyrównany do wiary („Patriotyzm jest jak wiara”).
- prosta, melodyjna konstrukcja, ułatwiająca zapamiętanie (charakter pieśni szkolnej).
- Wartości wychowawcze:
- tożsamość narodowa – znajomość symboli (flaga, godło) i ich znaczenia,
- szacunek i otwartość – podkreślenie, że patriotyzm nie oznacza pogardy dla innych („odróżniaj: wróg – czy gość”),
- rozwój moralny i społeczny – wskazanie, że z „mądrych dzieci” wyrastają „dobrzy ludzie”, a to prowadzi do lepszego świata.
- religijna metaforyka – patriotyzm jako wiara, co podkreśla duchowy wymiar przywiązania do ojczyzny.
1. Kto ty jesteś? Polak mały!
Mieszkasz w Polsce? Właśnie tak!
Orzeł Biały jest wspaniały.
To jest godło! To nasz znak!
Naszą flagę zgodnie dzielą
najpiękniejsze barwy dwie.
Biel z czerwienią, czerwień z bielą,
ja im wierny zostać chcę.
Ref. Ucz się kochać kraj rodzinny
i to od najmłodszych lat.
Ważne, by szanować innych,
byś rozumiał lepiej świat. (refren 2x)
2. Moja szkoła, dom, rodzina
to ojczyzna, którą znam.
Swoje życie tu zaczynam,
tu dorosłym zostać mam.
Wobec wrogów trzeba twardo,
lecz odróżniaj: wróg – czy gość?
I nie traktuj go z pogardą,
by nie gardził tobą ktoś.
Ref. Ucz się kochać kraj rodzinny
i to od najmłodszych lat.
Ważne, by szanować innych,
byś rozumiał lepiej świat. (refren 2x)
3. Patriotyzm jest jak wiara:
serce pełne wiary miej.
A kto wierzy, ten się stara,
więc dla kraju staraj się!
Z mądrych dzieci – dobrzy ludzie.
Z dobrych ludzi – mądry dzień.
W takim świecie chcę się budzić,
w takim świecie rosnąć chcę!
Ref. Ucz się kochać kraj rodzinny
i to od najmłodszych lat.
Ważne, by szanować innych,
byś rozumiał lepiej świat. (refren 2x)