Polska pogańska i chrześcijańska

  • Przyjęcie chrześcijaństwa w 966 roku włączyło Polskę w kulturę średniowiecznej Europy.
  • Księża i zakonnicy z Zachodu przynosili do Polski nie tylko nową religię, system wartości i obyczaje, ale także wiedzę zdobytą w przyklasztornych i przykościelnych szkołach.
  • Słowiańskie plemiona ziem polskich od stuleci miały zapewne jakąś własną pogańską kulturę i ustną tradycję literacką, np. pieśni obrzędowe.
  • Misjonarze starali się wykorzenić pogańską przeszłość.
  • Kiedy w XV wieku Jan Długosz pisał o pogańskich bóstwach – materiał z którego korzystał był niewielki.
  • Dlatego w jego relacjach badacze dopatrzyli się wielu pomyłek i przeinaczeń, dopasowujących mitologie słowiańską do antycznej.
  • Wieki X-XII to czas formowania się feudalnego społeczeństwa, jak i organizacji Kościoła polskiego.
  • Początkowo wśród ludzi wykształconych byłi jedynie przybysze.
  • Z czasem dołączyli do nich Polacy.
  • Ukochany syn Bolesława Chrobrego, Mieszko II, znał dobrze grekę i łacinę, co nie zdarzało się wśród władców często.
  • W wiekach XIII-XIV pojawili się pierwsi polscy pisarze i uczeni. Zdobyli popularność w całym chrześcijańskim świecie.
  • Warto wspomnieć Wi5teliusza, autora sławnych dzieł z zakresu optyki.
  • Przełomowym momentem dla kultury polskiego średniowiecza było założenie uniwersytetu w Krakowie (1364).
  • Uczelnia powstała dzięki staraniom króla Kazimierza Wielkiego.
  • Związani z nią byli pisarze i uczeni biorący udział w życiu kulturalnym i politycznym nie tylko w kraju.
  • Najwybitniejszym wychowankiem krakowskiej uczelni był Mikołaj Kopernik (1473-1543), astronom i matematyk, którego odkrycia miały istotne znaczenie w rozwoju nauki europejskiej.
  • Lata życia Kopernika to czas rozkwitu średniowiecznej kultury polskiej.
  • Literatura średniowiecza w Polsce była dwujęzyczna, w pierwszym okresie dominowała łacina, a pod koniec XIII wieku pojawiły się pierwsze polskie teksty.
  • Istotną rolę w rozwoju piśmiennictwa polskiego odegrały postanowienia Kościoła polskiego.
  • W 1285 roku na synodzie w Łęczycy, zwołanym przez arcybiskupa Jakuba Świnkę zdecydowano, że duchowni maja odmawiać po polsku modlitwy i wygłaszać kazania.
  • Chodziło o obronę polskości kloeru, który w dużej mierze (szczególnie w miastach) składał się z Niemców.
  • Najważniejszym rezultatem tej decyzji był rozwój języka i literatury polskiej.