„Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego [„szklane domy”]

  • Rewolucja niesie zamęt i chaos.
  • Sewery Baryka postanawia wraz z Cezarym powrócić do Polski.
  • W czasie podróży ojciec roztacza wspaniała wizję ojczyzny przez młodym Cezarym.
  • Opowiada o cudownym kraju osiągnięć cywilizacyjnych.
  • Ich wyrazem mają być szklane domy, cud techniczny, przeciwstawiany barbarzyńskim obrazom, które Cezary widział w Rosji.
  • Do tej wymarzonej Polski Seweryn Baryka nie dociera, umierając podczas długiej drogi powrotnej.
  • Cezary samotnie dociera do ojczyzny.
  • W głowie ma wyidealizowany obraz Siedlec, o których opowiadała mu matka i obraz „szklanych domów”, przedstawianych przez ojca.
  • Powrót rozczarowuje Cezarego, na biednej stacji kolejowej widzi brud i nędzę.
  • Marzenie ojca to wyimaginowany obraz przyszłej niepodległej Polski.
  • Cezary nie znajduje nigdzie potwierdzenia, że opowieść ojca była prawdziwa.