- Odmiana romansu skupiająca utwory powielające podobny typ bohatera – żebraka, zabijaki, włóczęgi, oszusta.
- Romans tego typu wyróżnia także narracja autobiograficzna, awanturnicza, fabuła i elementy satyryczne.
- Charakterystyczne jest również krytykowania zjawisk społeczno-obyczajowych.
- Gatunek ten wykształcił się w literaturze hiszpańskiej w XVI wieku.
- za pierwszy tego typu utwór uznaje się anonimowy „Żywot łazika z Tormesu”.
- W wiekach następnych gatunek ten miał wpływa na formowanie się nowożytnej powieści.
- Do wzorca romansu łotrzykowskiego nawiązywali tacy pisarze, jak:
- D. Defoe,
- H. Fielding,
- T. Mann,
- J. Steinbeck.