Jan Jakub Rousseau
(1712-1778)
Głosił postulaty ucieczki od degradującej człowieka cywilizacji i powrót do natury.
W „Rozprawie o naukach i sztukach” przekonująco dowiódł, iż cywilizacja jest niemoralna, a nauka i sztuka skaziły obyczaje.
Twierdził, iż najważniejszą cnotą człowieka jest prostota, panujący system społeczno-polityczny jest korzystny tylko dla uprzywilejowanej, zdemoralizowanej klasy rządzącej. Takie postawienie problemu sprawiło, że Rousseau stał się prekursorem ideałów rewolucji francuskiej.
Konsekwentnie swoje poglądy potwierdził w “Umowie społecznej” – wizji nowego porządku, wypowiadając się bardzo krytycznie o monarchii, a z wielkim entuzjazmem o demokracji.
Powszechnie uważa się go za twórcę sentymentalizmu. Ogromne znaczenie w tej mierze ma opublikowana w 1761 roku “Julia, czyli Nowa Heloiza”. Utwór jest romansem napisanym w postaci listów (powieść epistolarna), dwojga kochanków: Julii i Saint-Preux, w którym na plan pierwszy wysuwają się uczucia, a pierwiastek emocjonalny wyraźnie góruje nad intelektualnym. Tekst nawiązuje do romansu średniowiecznego o mieszczance Heloizie i uczonym Abelardzie.