„Samotność” Józefa Barana

  • Wiersz z gatunku liryki refleksyjnej.
  • Jego tematem jest samotność.
  • Stanowi p[is przeżyć człowieka samotnego, odczuwającego smutek, rozpacz, bezradność.
  • Ani podmiot liryczny, ani adresat utworu nie zostali jasno określeni, co oznacza, że może być nim każdy z nas, kto choć przez chwilę czuł się samotny.
  • Człowiek jest jednak silny, potrafi pokonać samotność i wrócić do życia.
  • Jest tu nawiązanie do wątku mitologicznego i biblijnego, postaci Syzyfa, jego samozaparcia w pchaniu głazu na szczyt.
  • W zasadzie każdy z nas, podobnie jak Syzyf, stawia sobie cele i stara się je realizować.
  • Jeśli nawet nie zawsze się udaje, w naturze człowieka leży upór i chęć zwycięstwa, dlatego podejmuje kolejne próby zmagania się z przeszkodami życia.
  • Wiersz nie ma podziału na strofy ani znaków przestankowych.
  • Poeta nie zastosował również wielkich liter, wyjątkiem jest słowo „Gwiazdom” i  drabina „Jakubowa”.
  • To pozwala spojrzeć na nie jako bardzo znaczące i kojarzone  z Rajem, miejscem, gdzie człowiek może obcować bliżej Boga.
  • „Drabina Jakubowa” to w Biblii drabina sięgająca nieba, którą ujrzał Jakub we śnie, na jej szczycie stał Bóg, a po szczeblach schodzili w dół i wchodzili w górę aniołowie.
  • Poeta porusza sprawy ważne dla każdego człowieka i uniwersalne w każdej epoce.
  • W utworze odnajdujemy środki artystyczne, m. in. przenośnie (np. „człowiek jakimś nadludzkim wysiłkiem dźwignął sam siebie”).

jeszcze raz
człowiek który
stracił punkt oparcia
w człowieku
jakimś nadludzkim wysiłkiem
dźwignął sam siebie
i niesie
przez życie
po szczeblach
drabiny Jakubowej
ku Gwiazdom
coraz wyżej
przez nim umykającym