„Tańczący jastrząb” Juliana Kawalca [refleksje]

  • Utwór z tzw. nurtu wiejskiego w literaturze powojennej, opisuje zachodzące przemiany w sposobie gospodarowania, w psychice i świadomości ludzi.
  • To historia drogi bohatera ze wsi do miasta.
  • Utwór jest jakby spięty klamrą, która rozpoczyna opis pogrzebu Michała Topornego w 1964 roku w mieście, na „wielkim cmentarzu”.
  • Uczestniczą w nim notable, wygłaszane są poważne przemówienia przedstawicieli Zjednoczenia Górniczego.
  • Podkreśla się, że zmarł w pracy, na służbie, na posterunku.
  • Wśród uczestników są 2 żony: Maria, wiejska, którą Michał sam opuścił i Wiesława, miejska żona, która porzuciła Michała.
  • Nieustanne wspinanie się Michała po szczeblach kariery wywołuje uczucie zmęczenia życiem, obojętność lub zazdrość innych, w konsekwencji oddala go od bliskich.
  • Zainteresowanie rodzinną wsią i zagrodą synów Michała to zupełnie coś odmiennego, odnalezienie dziecinnego wózka czy lalek zmarłych w dzieciństwie sióstr Michała pozwala odtworzyć powrócić do wspomnień życiowych, wydarzeń dawno minionych jego przeżycia, zmagań człowieka biegnącego „od kolebki do grobu”.
  • Narracja autorska skierowana do bohatera opowiadania pozwala niejako odkrywać jego wnętrze.