„Teka Stańczyka”

  • Dzieło z roku 1869.
  • Jest to pamflet, czyli utwór  publicystyczny o charakterze prześmiewczo-krytycznym.
  •  Był to ideowy głos krakowskich konserwatystów.
  • Od tego czasu nazywano ich stańczykami, a w grupie znaleźli się:
  • **** Stanisław Kostka  Tarnowski (1837-1917),  historyk literatury, krytyk literacki, publicysta,  piszący pod pseudonimami „Edward Rembowski”,
  • **** Józef Szujski (1835-1883),  historyk, publicysta, poeta, prozaik, współzałożyciel „Przeglądu Polskiego”, członek Akademii Umiejętności w Krakowie,
  • **** Stanisław Koźmian (1836-1922), polityk, reżyser, krytyk teatralny, publicysta i historyk. 
  • Ich program proaustriacki propagował lojalizm wobec zaborcy.
  • Stawiali na powolne reformy,  bez nadmiernej demokracji, z przewodnią siłą ludzi wykształconych i światłych, których nazywali „warstwą historyczną”.
  • Dla nich podstawą ładu był kościół katolicki.
  • Krytykowali  liberum veto jako grzech najcięższy polskiej szlachty w przeszłości.
  • Ich wydawnictwa to „Czas” i „Przegląd Polski”.