- „Winnetou” Karola Maya jedna z najsłynniejszych powieści przygodowych XIX wieku.
- Należy do cyklu tzw. powieści indiańskich tego autora.
- Bardzo popularna książka przygodowa dla młodzieży w XX wieku (szczególnie w Polsce i Niemczech).
- Słowa wprowadzenia:
- bohaterem jest Winnetou, wódz Apaczów,
- ukazany jako szlachetny, mądry i odważny Indianin, który walczy o pokój i sprawiedliwość,
- jego najbliższym przyjacielem staje się Old Shatterhand – młody Niemiec, który przybył do Ameryki jako inżynier kolejowy, a później staje się traperem i obrońcą Indian,
- powieść opisuje przyjaźń obu bohaterów, ich wspólne przygody na Dzikim Zachodzie, walki z bandytami i nieuczciwymi osadnikami, a także dramatyczne starcia z plemionami, które czują się zagrożone napływem białych ludzi.
- Główne motywy i wartości:
- przyjaźń ponad podziałami – Winnetou i Old Shatterhand symbolizują braterstwo między różnymi kulturami,
- szlachetny dziki – Indianie ukazani są jako lud wolny, uczciwy i wierny swoim zasadom,
- krytyka kolonializmu – May podkreśla krzywdę, jaką biali osadnicy wyrządzali rdzennym mieszkańcom Ameryki,
- honor i sprawiedliwość – najważniejsze wartości dla głównych bohaterów.
- Miała znaczenie w kształtowaniu wyobrażeń o Indianach jako ludach bohaterskich, wolnych i wiernych przyjaźni.
- Była wielokrotnie ekranizowana – szczególnie głośne były filmy z lat 60. z Pierre’em Brice w roli Winnetou.
- Lektura uznawana jest za książkę:
- przygodową,
- opowieść o tolerancji, przyjaźni oraz szacunku dla inności.