Zdanie

W każdej dłuższej wypowiedzi (mówionej czy pisanej) wyodrębnia się jednostki językowego powiadomienia. Wyróżniamy je za pomocą:

  • pauz,
  • zmian intonacji głosu,
  • kropek,
  • znaków zapytania,
  • wykrzykników.

Zdanie składa się najczęściej z kilku wyrazów powiązanych ze sobą treściowo (logicznie) i gramatycznie, bowiem tylko taki zespół wyrazów ma wartość komunikacyjną. Nie utworzy się zdania z wyrazów przypadkowo dobranych.

Podstawowym członem konstrukcyjnym zdania jest czasownik w formie osobowej, za pomocą którego orzekamy o czynności, stanie lub właściwości kogoś lub czegoś, np.

  • Mama gotuje obiad.
  • Tata czyta gazetę.
  • Kwiaty już zakwitły.

Czasownik w formie osobowej pełni w zdaniu funkcję orzeczenia, zależnego gramatycznie od podmiotu, np.

  • Chłopiec malował.
  • Dziewczynka malowała.
  • Dziecko malowało.

Niekiedy sam czasownik tworzy zdanie, a jego forma informuje o wykonawcy (podmiot domyślny) np.

  • Maluję.
  • Zaśpiewał.
  • Zrobiły.