„Objawienie św. Jana” to księga „Biblii” zamykająca „Nowy Testament”. Jej powstanie datuje się na I wiek naszej ery, czasy prześladowań chrześcijan przez Nerona i Domicjana. Przedstawia wizję końca świata i sądu ostatecznego. Księga ma charakter przepowiedni (wizji przyszłości), a jej autor przestrzega i grozi gromami, błyskawicami, trzęsieniem ziemi, ogniem i plagami, które nawiedzą ziemię.
Oprócz tej katastroficznej wizji jest także pocieszenie i obraz przyszłości świata, informacja o powtórnym przyjściu Chrystusa, życiu wiecznym i ostatecznym zwycięstwie dobra nad złem. Apokalipsa to utwór wieloznaczny, pełen symboliki i możliwości indywidualnych interpretacji.
Apokalipsa św. Jana jest bardzo dobrze zakorzeniona nie tylko w wysokiej kulturze, ale również pop kulturze. Do nazwy tej biblijnej księgi nawiązuje m.in. nazwa czteroosobowego zespołu heavymetalowego „Apocalyptia” z Finlandii, w którym muzycy grają na wiolonczelach.
„Apokalipsa wg św. Jana”, pełna tajemniczych obrazów, znaków i liczb liczby stała się inspiracją dla twórców wszystkich epok, jej ślady, motywy i nawiązania odnajdziemy w literaturze, np.:
- „Nie-Boskiej komedii” Z. Krasińskiego,
- „Uspokojeniu” J. Słowackiego,
- „Imieniu róży” U. Eco,
- „Dies irae” J. Kasprowicza,
- „Balu w Operze” J. Tuwima,
- Wierszach Kolumbów, m. in. K.K. Baczyńskiego, T. Gajcego,
- „Opowiadaniach” T. Borowskiego,
- „Piosence o końcu świata” Cz. Miłosza,
- „U wrót doliny” Z. Herberta,
- „Sanctus” E. Stachury,
- „Małej apokalipsie” T. Konwickiego,
W sztuce:
- „Apokalipsa w obrazach” cykl 15 drzeworytów A. Dürera,
- „Sąd Ostateczny” H. Memlinga,
- „Sąd Ostateczny” M. Anioła”
Przykłady odczytania wybranych symboli zawartych w „Apokalipsie”:
| Symbol | Przykłady odczytania |
| Baranek | Symbol Chrystusa, jego ofiary na krzyżu, którą złożył dla odkupienia ludzkości |
| Alfa i Omega | Symbol wieczności, odwiecznego Boga, istniejącego od początku do końca świata |
| Studnia przepaści | Piekło, otchłanie piekielne |
| Szarańcza | Szatany, demony, zło w wszelkiej postaci |
| Łuk | Magia, magiczna moc |
| Czterej jeźdźcy Apokalipsy | Uosobienie plag, nieszczęść,, wojny, zarazy, głodu, śmierci |
| Smok | Bestia, szatan, zło, |
| Pieczęć | Zakończenie, wyrok |
| Anioł | Biskup kościoła |
| Jezioro ognia | Piekło, czeluści podziemne |
| Purpura | Upokorzenie |
| Morze | Dystans, oddalenie |
| 7 czaszek | Plagi zesłane na świat |
| Złote wieńce | Dostojeństwo |
| Lew, wół, orzeł i zwierzę z twarzą człowieka | Symbole czterech ewangelistów |
| Nowe Jeruzalem | Symbol wiecznego życia |
| 3 (trzy) | Symbol Trójcy Świętej |
| 7 (siedem) | Księga przeznaczeń Bożych. |
| 666 | Znak szatana |