„Ballady i romanse” Adama Mickiewicza [problematyka, cechy gatunkowe]

  • Romantycy chcieli być wolni w obszarze swobody artystycznej.
  • Sprzeciwiali się klasycystycznemu pojmowaniu sztuki, tj. naśladownictwu i odwzorowywaniu natury (mimesis).
  • Tego typu literaturę zaczęli traktować z pogardą.
  • Odmieniając swój sposób myślenia sięgnęli do motywów ludowych.
  • Przekazywali wiedzę o swiecie prawdziwość jego odnajdując w starych legendach i podaniach.
  • Wzrosło ogromnie ich zainteresowanie mitologią germańską, celtycką czy słowiańską.
  • Świat duchów, czarów i zabobonów stał się inspiracją dla wielu twórców.
  • Istotne było takie obrazowanie, by pokazać, że świat realny nie jest w stanie odpowiedzieć na wszystkie pytania człowieka.
  • Czucie i wiarę przeciwstawiano rozumowi, a poznać ten typ patrzenia mogli jedynie ludzie o dużej wyobraźni.
  • Ludowość romantyków to nie tylko fascynacja gminem, ale także sposób rozumienia świata, bez naśladownictwa natury, za to z probą jej zrozumienia poprzez różne sygnały i symbole.
  • Natura to zmieniający się nieustannie partner człowieka.

  • Ballada to charakterystyczny gatunek dla epoki romantyzmu.
  • Za ojczyznę ballady uważa się Anglię, Szkocję i Prowansję (kraina historyczna we Francji, nad Morzem Śródziemnym).
  • Fabuła tych utworów  oparta jest na dramatycznym wydarzeniu (historycznym lub legendarnym), niezwykłym, tajemniczym, fantastycznym.
  • Gatunek synkretyczny, wiąże elementy epiki (narrator, opis opowiadanie), liryki (wersy, rymy, monologi, eksponowanie przeżyć, emocji bohaterów) i dramatu (dialog).
  • Ważne  dla ballady jest budowanie nastroju grozy i tajemniczości oraz odwoływanie sie do surowych zasad moralnych (nieunikniona kara za popełnione winy).
  • Z pieśnią ludową ballada powiązana jest układem stroficznym, słownictwem, refrenem i kolorytem lokalnym (umiejscowienie akcji w znanych czytelnikowi miejscach).

„Ballady i romanse” Adama Mickiewicza spełniają  założenia gatunkowe ballady, ponieważ występuje w nich:

  • nastrój grozy, tworzony przez opisy przyrody i zjawiska atmosferyczne,
  • występowanie świata realnego i fantastycznego,
  • historyzm (bardzo często epoka średniowiecza),
  • fabuła stylizowana opowieścią ludową,
  • bohaterowie będący prostymi ludźmi,
  • uniwersalna sceneria (las, jezioro),
  • regionalizm językowy,
  • światopogląd ludowy, ludowe normy moralne,
  • romantyczna wizja świata, czyli namiętności i przewaga uczucia nad rozumem.