„Beniowski” Juliusza Słowackiego [poemat dygresyjny]

  • Jako twórca dramatu dygresyjnego wskazywany jest Ludovico Ariosto, poeta XVI wieku, autor  dzieła „Orlando szalony”, w którym twórca załamał zasadę kompozycyjną epiki rycerskiej i w miejsce poważnego nastroju wprowadził żart, satyrę i ironię, „rozluźniając” gatunek.
  • Jego mistrzem okazał się George Byron, który w „Don Juanie” udowodnił, że zmiany gatunkowe mogą iść bardzo daleko, twórca nieustannie wprowadzał do fabuły dygresje, ny w efekcie głównym bohaterem stał się narrator.
  • Dygresja to swobodna myśl wprowadzona  w strukturę dzieła, nieraz całkowicie niezależna od poruszanych wątków, nieraz luźno powiązana z nimi.
  • Poemat dygresyjny jest więc utworem synkretycznym z wieloma dygresjami, drwiną, żartem, ironią, parodią i kpiną.
  • Romantycy sięgnęli po ironię artystyczną w celu demaskacji rzeczywistości, w tym postaw życiowych, hierarchii wartosci czy konwenansów.

  • Słowacki wykorzystał „Beniowskiego” do polemicznej rozprawy (autora) z otaczającą go rzeczywistością.
  • Liczne dygresje dotyczą obrony swojej twórczosci, zawiści stronnictw emigracyjnych, fałszu romantycznych postaw.
  • Poeta założył, że czytelnik będzie doskonale wiedział czego i kogo dotyczą te dygresje.
  • Poprzez manipulacje autora – czytelnik podporządkowuje się przewodniej myśli autora.

  • Poeta wykorzystał różnorodność stylistyczną.
  • Odnaleźć więc można szlacheckie gawędy, patetyczne opisy walk i liryczne wyznania miłosne.
  • Zaowocowało to indywidualizacją poszczególnych opisów.

  • Beniowski napisany został jedenastozgłoskowcem.
  • Poeta zastosował oktawę, czyli strofę ośmiowersową.
  • Układ rymów przybrał pozycje: abababcc.