Brzechwa Jan

Jan Brzechwa 

(15 sierpnia 1898 – 2 lipca 1966, większość encyklopedii podaje rok urodzenia 1900)

Poeta, prozaik, satyryk, znany autor książek dla dzieci. Właściwe nazwisko to Jan Wiktor Lesman, wnuk warszawskiego księgarza i wydawcy Bernarda Lesmana,  był także spokrewniony z Bolesławem Leśmianem (brat stryjeczny). Z Brzechwą i Leśmianem spokrewniony był także poeta  Antoni Lange. Urodził się w Żmerynce na Podolu, zmarł w Warszawie, do 1918 roku mieszkał w na Kresach Wschodnich i w Rosji, gdzie jego ojciec pracował jako inżynier kolejowy. Uczestniczył aktywnie w życiu środowisk polskich.

Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, po ukończeniu studiów pracował jako adwokat do 1939 roku.  Był ekspertem w dziedzinie prawa autorskiego. W czasach okupacji hitlerowskiej mieszkał w stolicy, później w Łodzi, by ponownie wrócić do Warszawy, po wojnie pracował też jako radca prawny. Był cenionym tłumaczem z języka rosyjskiego.

Zadebiutował w 1915 roku, a w latach 1920-1921 wydał teksty kabaretowe. Teksty dla warszawskich kabaretów, podpisywał pseudonimem Szer-Szeń, zaczerpniętym z tytułu znanej powieści Ethel Lilian Voynich.

Prawdziwą sławę przyniosły mu wiersze dla dzieci, pierwszy zbiór pod tytułem „Tańcowała igła z nitką” ukazał się w 1938 roku. Kolejne zbiory to:

  • „Kaczka Dziwaczka” 1939,
  • „Przygody Pchły Szachrajki” 1946,
  • „Ptasie plotki” 1946,
  • „Opowiedział dzięcioł sowie” 1946,
  • „Na wyspach Bergamutach” 1948,
  • „Brzechwa dzieciom” 1953,
  • „Sto bajek” 1958.

Wszystkie utwory dla dzieci są niezwykłe poprzez swój humor, grę słów, paradoksy, nonsensy, groteskę i wyobraźnię.

Jan Brzechwa jest również twórcą baśni poetyckich „Przygody rycerza Szaławiły” (1948), a także cyklu powieści fantastycznych o panu Kleksie:

  • Akademia Pana Kleksa” 1946, zekranizowana w 1983,
  • „Podróże Pana Kleksa” 1961, zekranizowana w 1985,
  • „Triumf Pana Kleksa” 1965.

Utwory dla dzieci przyniosły mu ogromną popularność i zdobyły wielu naśladowców.