Dekadentyzm, nihilizm, hedonizm

Ostatnie lata XIX wieku to czas, kiedy w kręgach artystycznych dominuje postawa określana jako dekadentyzm.

To światopoglądowo-emocjonalne podejście wynikała z poczucia końca, schyłkowości i wyczerpania kultury. Obraz społeczeństwa pokazywany jako organizm stał się w owym czasie źródłem obaw i pesymizmu. Podobnie jak w organizmie ludzkim, tak i w społeczeństwie, dopatrywano się starzenia i zbliżania się do śmierci. Dostrzegano oznaki starości, uwiądu, dlatego trwano w oczekiwaniu na katastrofę, choć bez dokładnego jej określenia. Rezygnowano więc z działania, uważając że nie nie ma szans na pozytywne zmiany, co doprowadziło do powszechnej bierności.

Taka postawa niemocy  narodziła nihilizm, będący przeświadczeniem o nieistnieniu obiektywnych i niezmiennych prawach moralnych, o braku sensu i celu życia. Niekiedy nihilizm wiązał sie z odrzuceniem podstawowych zasad filozoficznych, poznawczych, etycznych, np. tezy o istnieniu prawdy czy hierarchii wartości, co potęgowało dodatkowo pesymizm, zwątpienie i bierność.

 

Hedonizm to postawa kontrastowa, polegająca na dążeniu do przyjemnostki bez żadnych ograniczeń moralnych.

Rozpaczliwy hedonizm to przekonanie, że szczęście jest tożsame z przyjemnością, w wymiarze zmysłowym, fizycznym lub psychicznym. Dla dekadentów rozpaczliwy hedonizm oznacza próbę zapamiętania się w rozkoszy z powodu rozpaczy, rezygnacji, poczucia kryzysu i schyłku świata.