Powieść Miguela Cervantesa pojawiła się na początku XVII wieku, a jej bohater stał się jedną z najbardziej charakterystycznych postaci literackich. Od ponad 400 lat postrzegana jest jako światowy bestseller.
Jest to parodia powieści rycerskiej i łotrzykowskiej, stworzyła jednak doskonałe podwaliny współczesnej prozy europejskiej.
Bohaterem powieści „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy” jest Alonso, który wiele czasu spędził na lekturze romansów rycerskich. Zawładnęły one jego umysłem i wyobraźnią, na tyle silnie, by uwierzył, że jego powołaniem jest naśladować rycerskie cnoty. Ten czerpiący przykłady postępowania z czasów rycerskich człowiek znalazł się w świecie od tych zwyczajów bardzo odległym.
Przyjął więc imię Don Kichota z Manczy i sam uznał się za błędnego rycerza. Jako rycerz musiał mieć konia, damę serca i giermka, dlatego swojej starej szkapie nadał zaszczytne imię Rosynant, damą uczynił wieśniaczkę z Toboso i nazwał ją Dulcyneą, a giermkiem został wieśniak Sancho Pansa – uosobienie rozsądku (w przeciwieństwie do jego pana). Towarzyszył on Don Kichotowi w wędrówkach po całej Hiszpanii, w poszukiwaniu przygód.
Powieść składa się z serii epizodów, które niejako przy okazji ukazują różne aspekty życia siedemnastowiecznej Hiszpanii. Wiele z tych epizodów jest wiernym odbiciem zdarzeń z życia samego autora.
„Don Kichot” to pierwsza powieść nowożytna.
Dzieło Cervantesa jest interpretowane na wiele sposób, a sam Don Kichote – raz postrzegany jako szaleniec, raz jako idealista o tragicznych cechach. O takim różnym podejściu decyduje w zasadzie sposób prowadzenia narracji i sama konstrukcja postaci. Narrator powieści prowadzi swą narrację w sposób zarówno poważny, jak i humorystyczny, a Don Kichote ukazywany jest jako człowiek szlachetny, wierny wyznawanym wartościom, ale także jako bezmyślny szaleniec, którego postępowanie budzi zdziwienie i sprzeciw.
W utworze znajdziemy parodię bohaterskich czynów rycerskich, ośmieszających niezwykle wydarzenia z działalności Don Kichota i ukazujących ich anachronizm. Komizm w utworze współtworzą karykatura, ironia, groteskowość sytuacji, pompatyczne wypowiedzi Don Kichota, a także rubaszny, dowcipny i dosadny język Sancho Pansy.
Don Kichote nosi znamiona idealizmu, a wielu artystów minionych wieków uważało marzenia za wartość. Powieść Cervantesa odegrała szczególną rolę w historii powieści.
- Pierwsze wiatraki w Hiszpanii zbudowali Holendrzy.
- Był to rok 1580, czyli 20 lat przed ukazaniem się powieści.
- Śmigi wiatraków były ogromne, kształtem cały wiatrak przypominał ludzką sylwetkę.
- Budowle budziły początkowo przerażenie wśród ludności.