„Fantazy” Juliusza Słowackiego

Czas powstania dramatu to rok 1841 lub 1844. Akcja utworu rozgrywa się w roku 1841, kiedy to hrabiostwo Respektowie, po powrocie z zesłania, usiłują ratować zrujnowany majątek za cenę szczęścia swojej córki Dianny, zaręczonej na Sybirze z powstańcem z 1830 roku = Janem. Bogatym kandydatem na zięcia okazuje się hrabia Fantazy, romantyk i poeta, który powodowany poetyckim i arystokratycznym kaprysem goni za coraz to nowymi wrażeniami i nie jest w stanie wykrzesać w sobie szczerego uczucia. Gra nieustannie „komedię” swego życia, a  jego romantyczne pozerstwo ujawnia w pełni serdeczny gest rosyjskiego dekabrysty, Majora, który ofiarowuje swoje kapitały i swoje życie, by zapewnić szczęście zaręczonym kochankom i uchronić przed rekwizycją chłopów Respekta.

„Fantazy” jest dramatem, w którym poeta eksponuje takie wartości, jak:

  • spontaniczne odruchy serca,
  • wielką miłość,
  • wierność wyznawanym ideałom,
  • poczucie osobistej godności,
  • uczciwość,
  • altruizm, poświęcenie,
  • ofiarę,
  • cierpienie.

„Fantazy” stanowi polemikę ze światem opartym na wartości pieniądza (jakże aktualnym i dzisiaj tematem), jak i romantycznym pozerstwem. Należy go również traktować jako rozrachunek samego Słowackiego z romantyczną przeszłością.

Postaci i fabuła dramatu zbudowane zostały na zasadzie napięć pomiędzy pozorem, fałszem, maską, grą a prawdziwymi wartościami, które poeta uważa za święte. W zakresie formy dramatycznej- poeta wykorzystał wątki przypisane gatunkom satyryczno-komediowym i wzniosło-tragicznym. Do postaci „negatywnych” zachował dystans i zastosował ironię.

„Fantazy” to rozrachunek z romantyzmem dokonany z perspektywy człowieka dojrzałego, to także rozrachunek poety z samym sobą oraz przyjaciółmi, krytyce poddaje nie tylko idee i konwencje epoki, ale też niektóre fakty z biografii ludzi mu współczesnych.