Czasowniki pełniące w zdaniu rolę orzeczenia, czyli słowa osobowe, maja formy trzech osób i występują w obu liczbach.
Użycie jednej z form osoby zależy od podmiotu, którym mogą być wyrazy:
- ja lub my (pierwsza osoba), np. ja maluję, my malujemy,
- ty lub wy (druga osoba), np. ty malujesz, wy malujecie,
- on (ona, ono) lub oni (one), np. on maluje, malują.
Używając form pierwszej lub drugiej osoby obu liczb, najczęściej opuszczamy zaimki: ja, ty, my, wy, ponieważ forma czasownika wskazuje na wykonawcę czynności. W takich przypadkach końcówki osobowe czasownika pełnią funkcję znaków podmiotu.
Również formy liczby pojedynczej i mnogiej zależą od formy podmiotu, np.
- Nauczycielka opowiada.
- Nauczyciele opowiadają.
Te same elementy formy czasownika wyrażają zarazem osobę i liczbę. Na przykład końcówka -m w formie czytam oznacza 1 osobę liczby pojedynczej, końcówka -cie w formie czytacie – 2 osobę liczby mnogiej.
Formy liczby, prócz słów osobowych, mają też imiesłowy przymiotnikowe, które odmieniają się jak przymiotniki.
Formy rodzaju, oprócz imiesłowów, mają także słowa osobowe w niektórych czasach i trybach:
- w czasie przeszłym i przyszłym trybu orzekającego, np. pisał, pisała, pisało, pisali, pisały, będzie pisał, pisała, pisało, będą pisali, pisały.
- w trybie przypuszczającym, np. pisałby, pisałaby, pisałoby, pisaliby, pisałyby.