Ibsen Henrik (Henryk)

Henrik Ibsen

(20 marca 1828, Skien, Norwegia –  23 maja 1906, Oslo, Norwegia)

Dramaturg norweski.

Współtwórca norweskiego języka literackiego, dlatego pojawił się nawet termin ibsenizm, dla którego charakterystyczne było „zagęszczanie akcji”, odsłaniającej się przed widem na chwilę przed kulminacją.

Jego bohaterowie to osoby w przełomowym okresie własnego życia, przedstawiane w sytuacji napięcia emocjonalnego, tajemnic odwołujących się do przeszłości.

Odnowiciel formy dramatu mieszczańskiego, który nasycał swe dzieła  wartościami moralnymi, skłaniającymi do refleksji.

Jest to dramaturgia konfrontacji postaw, opatrzona moralnym przesłaniem twórcy.

Początkowo związany z teatrami Christianii i Oslo, po niepowodzeniu swoich pierwszych  stuk, a zwłaszcza po krytyce, z jaką spotkała się jego „Komedia miłości” (1862), pokazująca fałsz życia małżeńskiego, przez blisko 30 lat mieszkał za granicą i tam wystawiał swe stuki,  głównie w Niemczech i we Włoszech.

Norwegię opuścił w 1864 roku wraz z żoną Zuzanną i synkiem Sigurdem.

W ojczyźnie jego dramaty uchodziły za skandaliczne w tamtych czasach.

Twórczość Ibsena nie poddawała się nigdy łatwym klasyfikacjom, podkreślano jego związki począwszy od naturalistów do modernistów.

Po sukcesach zagranicznych i sławie zdobytej w całej Europie doceniony został także w Norwegii, do której wrócił pod koniec życia.

Chorował na apopleksję, a częściowy paraliż uniemożliwiał mu pracę literacką i utrudniał kontakt z otoczeniem.

Napisał m.in.:

  • „Noc świętojańską” (1852),
  • „Peer Gyanta” (1867),
  • „Podpory społeczeństwa”(1877),
  • „Norę” (1879),
  • „Upiory” (1881),
  • „Wroga ludu” (1882),
  • „Dziką kaczkę” (1884),
  • Heddy Gabler” (1890),
  • „Upiory” (1891)