Młoda Polska – to co istotne

Młoda Polska ogranicza się latami 1890 – 1918.

W Europie funkcjonowały analogiczne określenia, np. Młoda Hiszpania czy Skandynawia i inne.

Nazwy tej w Polsce użył jako pierwszy Artur Górski, w artykułach programowych epoki, publikowanych w czasopiśmie „Życie” w 1898 roku,, wydawanym  w Krakowie.

Termin „Młoda Polska”, przyjęty jako nazwa epoki, która nastąpiła po pozytywizmie, wydaje się najtrafniejszy, doskonale bowiem przylegał do zjawisk artystycznych i kulturalno-społecznych, które wystąpiły na terenie Polski, na prze łonie wieku XIX i XX.

Obok terminu Młoda Polska występują też w odniesieniu do omawianej epoki określenia:

  • neoromantyzm, podkreśla związek z romantyzmem, np. w nawiązaniu do ideałów niepodległościowych,
  • modernizm, oznacza awangardowość, nowoczesność.

Autorami teoretycznej podbudowy programowej Młodej Polski oprócz Artura Górskiego („Młoda Polska”) byli także Zenon Miriam-Przesmycki („Pro arte”) i Stanisław Przybyszewski („Confiteor”).

Charakterystyczne cechy Młodej Polski to:

  • bunt wobec realizmu,
  • rezygnacja z kultu wiedzy,
  • negacja potęgi nauki.

W kraju przedstawiciele Młodej Polski zakwestionowali nie tylko systemy filozoficzne poprzedniej epoki, ale również tak ważny dla pozytywistów ich program społeczny.

Za stolicę Młodej Polski uznaje się Kraków, nazwany przez Boy-Żeleńskiego „lewobrzeżnym Paryżem”.

Szczególną popularność zyskało wówczas Zakopane, które stało się Mekką polskich artystów (Tetmajer, Kasprowicz, Miciński, Witkiewiczowie (ojciec, syn), Żeromski i inni).