- W II połowie XVIII wieku pojawiły sie w polskiej historii nowe wzorce osobowe.
- Ukształtowały się one pod wpływem obywatelskiej tradycji oświecenia.
- Ich reprezentantami byli m. in. Kazimierz Pułaski, Tadeusz Kościuszko, Bartosz Głowacki czy Józef Poniatowski.
- Dla nich sprawy ojczyzny i niepodległości stanowiły wartość najwyższą.
- Z tej tradycji wyrósł nowy zastęp romantycznych bojowników, takich jak: Walerian Łukasiński, Piotr Wysocki, Artur Zawisza, Szymon Konarski, Edward Dembowski, Romuald Traugutt i wielu innych.
- Mieli odmienne poglądy i postawy życiowe, ale walka o niepodległość była ich priorytetem.
- Uważali, że ojczyzna jest warta ofiary życia.
- To oni stworzyli nowe wzorce obywatelskich postaw i nowożytnego patriotyzmu.
- Isto5ta romantycznego patriotyzmu zakładała:
- całkowite poświęcenie się sprawie narodowej,
- ożywienie duszy ojczyzny w całym polskim społeczeństwie,
- utożsamienie interesów narodowych z życiem jednostki,
- popularyzowanie ideałów etycznej doskonałości,
- bohaterskie poświęcenie dla spraw ogółu.
- Idee te znalazły odbicie w literaturze epoki.
- Dlatego za istotną ceche okresu romantyzmu uważa się dwukierunkowe zależności między życiem i literaturą.