Partykuły

Partykuły są wyrazami niesamodzielnymi i nieodmiennymi, których funkcja polega na wzmacnianiu wypowiedzi, samodzielnego wyrazu w zdaniu, zdania lub na modyfikowaniu ich znaczenia.

Ich inna nazwa to wyrazek.

Do partykuł o funkcji wzmacniającej należą: no, -że, np.

  • Chodź no tutaj!
  • Weźże to szybciej!

Do partykuł o funkcji modyfikującej należą:

  • partykuła czy,  za pomocą której nadajemy zdaniu charakter pytania, np. Czy skończyłeś na dzisiaj?
  • partykuła -by, za pomocą której ujmujemy czynność lub stan jako przypuszczalne lub pożądane, np. Napisałabym do Ciebie, gdybym miała adres.
  • partykuły niech, oby, za pomocą których wyrażamy rozkaz lub życzenie, np. Niech Wojtek skończy na jutro! Oby wszystko się udało!
  • partykuła nie, za pomocą której zaprzeczamy treści wyrazu lub zdania, np.  Nie wziąłem ze sobą kompasu. Nie wyjeżdżam na ferie.

Partykuły mogą też wyrażać życzenie lub przypuszczenia.

  • Pojechałabym teraz do Zakopanego.
  • Może dostanę bon podarunkowy.
  • Chyba będzie padać.
  • Żeby jutro była pogoda!

Używamy ich wyrażając polecenia, zaprzeczenia i potwierdzenia.

  • Niech dziewczynki wyjdą z sali.
  • Tak, to jest dobra decyzja.
  • Nie, nauczyciel na to nie pozwoli.

Partykułami są też inne wyrazy, które wskazują na to, jak odbieramy, oceniamy czy opisujemy jakiś fakt, jaki mamy do niego stosunek.

  • aż,
  • tylko,
  • dopiero,
  • już,
  • nawet,
  • jeszcze,
  • oby,
  • ponoć.

Ten telewizor był tani. Nie kosztował nawet 1000 złotych.

On ma dopiero 5 lat, więc jeszcze chodzi do przedszkola.