Pieśń to jeden z najstarszych gatunków liryki. Wywodzi się ze starożytności, jak sama nazwa wskazuje wykonywano je przy akompaniamencie instrumentów podczas rozmaitych obrzędów religijnych starożytnych Greków. Utwory te były rytmiczne i przeznaczone do śpiewu (meliczność).
Te melodyjne utwory poetyckie poruszały różną tematykę, często patriotyczną.
Są także pieśni biesiadne, filozoficzne, metapoetyckie i miłosne.
Od czasów Horacego, który był wzorem dla Jana Kochanowskiego pieśń stała się gatunkiem autonomicznym. Horacy swe utwory nazywał „carminami”, czyli „odami”.
Jako gatunek pieśni są zróżnicowane tematycznie i formalnie, tworzone w różnych systemach wersyfikacyjnych, cechy charakterystyczne to:
- rytmiczność,
- występowanie powtórzeń (refrenu),
- podział na strofy,
- zwrotki czterowersowe (najczęściej),
- bogata tematyka (m. in. religijna, biesiadna, refleksyjna, filozoficzna, miłosna, pochwalna, żołnierska, patriotyczna).