„Pieśni Osjana” Jamesa Macphersona

  • Jest to cykl poematów, który autor opublikował jako rzekomy zabytek literatury celtyckiej z III wieku.
  • Naprawdę powstały w XVIII wieku napisane przez Jamesa Macphersona (1736-1796).
  • Głównym bohaterem „Pieśni” jest król Morwenu (Szkocji) Fingal.
  • Tematem pieśni są walki z królem Lochlinu (Norwegii). – Swaranem.
  • Utwór wprowadził do literatury północną mitologię, ukazując melancholijny pejzaż Północy.
  • Pieśni, stanowiące wspomnienie przeszłości, śpiewa samorodny poeta, bard – Osjan, który co pewien czas przytacza pieśni  bardów dawniejszych.
  • „Pieśni Osjana” wywarły ogromne wrażenie. Przynosiły bowiem nieznany czytelnikowi wychowanemu nas grecko-rzymskim antyku obraz rycerskiego średniowiecza.
  • „Pieśni Osjana” stały się klasycznym przykładem mistyfikacji literackiej.
  • Mistyfikacja to celowe wprowadzenie w błąd czytelników przez zasugerowanie w różny sposób, że dany utwór literacki powstał w innej epoce i jest np. utworem anonimowym, bądź został napisany przez pisarza czasów odległych.
  • W ten sposób poeta osiemnasto- czy dwudziestowieczny może napisać utwór wmawiając, że jest to nieznane dzieło epoki średniowiecza.
  • Mistyfikacja literacka bywa też niekiedy żartem, a może mieć też cele praktyczne i służyć wprowadzaniu w błąd cenzury.