Proza psychologiczna w dwudziestoleciu międzywojennym

W literaturze okresu dwudziestolecia międzywojennego pisarze chętnie sięgali po probematykę psychologiczną. Analizowali przeżycia człowieka i jego stany emocjonalne, zastanawiali się od czego zależą wybory jednostki, rozważali motywy ludzkiego postępowania. Prezentowali w swych utworach pogłębione portrety psychologiczne bohaterów. Pokazywali sytuację jednostki w nowych warunkach społecznych.

Zakończona wojna uświadomia ludziom konieczność rozważań innych niż dotychczas tematów, chociaż temat pamięci był bardzo ważny i podejmowany przez wielu twórców. Przywoływano więc czasy minione, wydarzenia sprzed lat z jasną świadomością, że wszystko przeminęło i nie wróci. Przedmiotem rozważań było pytanie czy przeszłośc i pamięć mogą decydować o wyborach i podejmowanych obecnie działaniach człowieka.

Wspomniane odwołania literackie do psychologii to pokłosie rozwoju tej nauki w okresie międzywojennym. Twórcy w swych powieściach koncentrowali się  na świecie przeżyć wewnętrznych człowieka, szukając przyczyn kompleksów, zahamowań i pobudek działania. Dyskutowali na temat wzajemnych zależności między ludźmi i wpływie świata zewnętrznego na przeżycia wewnętrzne człowieka.

Nowe tematy związane z wewnętrznym życiem i emocjami człowieka zdeterminowały powstanie nowego sposobu pisania. Twórcy sięgnęłi po narrację pierwszoosobową, a przzedstawianą rzeczywistość obrazowali z różnych perspektyw, stosując mowę pozornie zależną, a także retrospekcję i inwersję czasową. Wykorzystywali zabieg przedstawiania minionych czasów i skojarzeń  z pozycji bohatera.

Także kobiety – pisarki podjęły temat skomplikowanej psychiki ludzkiej. Głebokie analizy dotyczyły zasad moralnych, etycznych, konsekwencji ich przekraczania. Zastanawiano się nad odpowiedzialnością człowieka za własne czyny, poruszając równocześnie problem relatywizmu ludzkich postaw.