- Powieść opowiada historię młodzieńca.
- Bohater, Paweł Glinowski, pochodzi z biedoty wiejskiej.
- Jest uczniem czwartej klasy pięcioklasowej szkoły filologicznej w Pińczowie.
- Jest pilnym uczniem. zdolnym i lubianych przez rówieśników i nauczycieli.
- Śmierć ojca i długi spowodowane chorobą przerywają naukę chłopaka.
- Pozbawiony wsparcia rodziny opuszcza dom, pamiętając o słowach ojca, który podkreśla, że wierzy w jego charakter.
- Prosi go także o „zastępstwo” i opiekę nad rodziną.
- Opuszcza dom, by pomóc rodzinie, wśród ludzi szukając pracy.
- Rusza w nieznane, ale nie ląduje jak Robinson na bezludnej wyspie.
- Celem jego podróży jest miasto, do którego wędruje z wielką trwogą i niepokojem o swoją przyszłość.
- Nie wie bowiem jak potoczą się jego dzieje.
- Dzięki jednak wytrwałej nauce, pracowitości i uporowi Glinowski osiąga w życiu społeczną pozycję i szczęście.
- Drobnemu szlachcicowi udało się odnaleźć w rzemiośle warszawskim,