„Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią” [satyrą społeczną]

  • Utwór jest wierszowanym dialogiem moralistyczno-dydaktycznym.
  • Uczestnikami dialogu są:
    • Mistrz (Magister) Polikarp, człowiek uczony i żądny wiedzy,
    • Śmierć (Mors) ukazana w sposób alegoryczny, upersonifikowana zgodnie ze średniowiecznymi wyobrażeniami.
  • Wykorzystany został motyw danse macabre (tańca ze śmiercią).
  • Śmierć w utworze w karykaturalny sposób przedstawia różne osoby, przedstawicieli warstw społecznych.
  • Mnichom wypomina obżarstwo, drogie ubrania.
  • Karczmarzom zarzuca oszustwa w rozwadnianiu napojów alkoholowych.
  • Sędziów krytykuje za przekupstwo i niesprawiedliwe wyroki.
  • Mędrcom uświadamia, że śmierci nie da się przechytrzyć, bowiem nawet wiedza nie daje nieśmiertelności.

  • Nie zachował się oryginał tekstu, nie wiadomo kto i kiedy go napisał.
  • Zakłada się, że powstał na początku XV wieku.
  • Autor wzorował się  na łacińskim wierszu z XII wieku „Dialogus mortis cum homine”
  • Około 1463 roku nieznany kopista przepisał znaczną część  utworu (poza zakończeniem).
  • Polskie zakończenie uzupełniono na podstawie staroruskich przekładów z XVI wieku.
  • W 2018 roku odnaleziono pełne polskie wydanie drukowane z 1542 roku.