Samoocena i samoakceptacja osób niepełnosprawnych

Negatywne postawy i oczekiwania ludzi sprawnych wobec osób niepełnosprawnych mają ujemny wpływ na zachowanie tych osób wobec siebie samych i wobec sprawnych jednostek. Utrudnia to  przystosowanie się i akceptowanie własnej niepełnosprawności, zniechęca także  do podejmowania najmniejszego nawet wysiłku (H. Larkowa 1985, 1988, A. Hulek 1985), rodzi poczucie pogardy dla samego siebie i swojej niepełnosprawności, osłabia mechanizmy odpornościowe i niweczy często efekty podejmowanych zabiegów leczniczych, edukacyjnych i rehabilitacyjnych (E. Minczakiewicz 1996).

Znaczącym czynnikiem w kształtowaniu się postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych jest samoocena i samoakceptacja tych osób. Samoocena odpowiada ocenie własnych możliwości i ograniczeń, a samoakceptacja (poprzez akceptację inwalidztwa) wpływa na realizację procesu rehabilitacji (B. Wright,  1965).

Brak akceptacji własnego inwalidztwa zaburza proces kształtowania się wzajemnych relacji między osobami niepełnosprawnymi a sprawnymi.  Akceptacja siebie jest bowiem warunkiem akceptacji innych osób.

Budzi sympatię i życzliwość w stosunku do innych i pozwala na otwartość w kontaktach z otoczeniem. Poczucie niższości i brak akceptacji własnej osoby i własnej sytuacji prowadzi do uruchomienia mechanizmów obronnych w postaci projekcji lub kompensacji poprzez deprecjonowanie innych ludzi. Brak samoakceptacji powoduje też ograniczenie kontaktów interpersonalnych z innymi osobami, szczególnie tymi, które nie odpowiadają pewnym kanonom czy stereotypom społecznym dotyczącym wyglądu czy funkcjonowania (A. Krause, 2000).