- Utwór zbudowany jest na zasadzie kontrastu.
- Pisarz zestawił dwie odmienne postawy bohaterów.
- Obarecki wyrzekł się wzniosłych ideałów (leczenia ubogich, szerzenia higieny, walki z wyzyskiem).
- Przystosował się do środowiska, zapewniając sobie wygodne życie, którym wcześniej pogardzał.
- Narrator nie potępi doktora ani go nie usprawiedliwia.
- Ocenę pozostawia czytelnikowi.
- Egoizm doktora przeciwstawiony został całkowitemu poświęceniu się Stasi.
- Wyrzekła sie wszelkich wygód i radości życia podejmując pracę nauczycielki w „zapadłej” wsi na prowincji.
- W samotności prowadziła swą twórczą pracę , uczyła dzieci i pisała podręcznik dla ludu.
- W tej biednej wsi poświęcenie Bozowskiej poszło na marne.
- Mieszkańcom wsi należało najpierw zapewnić godne warunki życia, minimum higieny, warunki do nauki i prawidłowego rozwoju.
- Żeromski domaga się poprawy doli ludu po uwłaszczeniu.
- Oskarża klasę wyższą, ze myśli tylko o zapewnieniu sobie dostatniego bytu.
- Wskazuje na obojętność rządzących, mimo głoszonych haseł równości i oświaty dla ludu.
- „Siłaczka” napisana w niewoli, pod koniec XIX wieku, porusza istotne problemy moralne, dotyczące np. wyboru drogi życiowej przez młodych ludzi.