Tryb

Tryb, kategoria fleksyjna czasownika, za pomocą której wyrażony jest stosunek mówiącego do wypowiadanego komunikatu. W języku polskim funkcjonują trzy tryby:

  • orzekający (oznajmujący), gdzie formy czasownika są wyrazem neutralnej postawy mówiącego wobec wypowiadanej treści, np.  Siedzę przy biurku. Mama ugotowała obiad. Napiszę podanie.
  • przypuszczający (warunkowy), gdzie formy czasownika oznaczające czynności możliwe są do zrealizowania pod pewnym warunkiem, tworzone są za pomocą ruchomej cząstki -by, po której następuje końcówka osobowa, np. Siadłabym przy biurku, ale nie mam krzesła. Mama ugotowałaby obiad, gdyby miała czas. Napisałbym podanie, gdybym miał długopis.
  • rozkazujący, gdzie formy czasownika wyrażają rozkaz, polecenie lub życzenie, w zdaniach z czasownikami w formie trybu rozkazującego można postawić kropkę lub znak wykrzyknienia, a zależy to od intencji wypowiadającego, np. Wyjdź! rozkaz, Wyjdź. prośba.