Turpizm to prąd w poezji, którego rozwój przypada na przełom lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych.
Pojęcie wprowadzone przez Juliana Przybosia w słynnej „Odzie do turpistów” i odnoszące się do jednej z tendencji poetyckich, jaka pojawiła się po 1956 roku w ramach poezji Pokolenia „Współczesności”.
Oznacza upodobanie do brzydoty, fascynację tematami uznanymi za niepoetyckie, nieestetyczne, włączenie do sztuki motywów brudu, kalectwa, rozkładu.
Turpiści na szeroką skalę wprowadzili do liryki krąg:
- powracających rekwizytów (np. części ciała, motywy somantyczne i fizjologiczne),
- zjawisk: przemijanie, starzenie się, destrukcja, rozkład,
- tematów: choroba, śmierć.
Jako środki artystyczne wykorzystywali:
- groteskę,
- parodię, ironię,
deformację, - przekorny i czarny humor.
Odrażającym przedmiotom i motywom odpowiadało specyficzne słownictwo z nieraz drastycznymi i brutalnymi wyrażeniami.
Wątki turpistyczne pojawiły się w twórczości:
- T. Różewicza,
- S. Grochowiaka,
- E. Brylla,
- M. Białoszewskiego,
- S. Swen Czachorowskiego.