“W Nowy Rok” Kazimierza Przerwy-Tetmajera

  • Utwór powstał w 1892 roku.
  • Stanowi przykład liryki bólu istnienia.
  • Pojawiają się obrazy zagłady wiszącej nad światem.
  • Wiersz jest manifestacją postaw, charakterystycznych dla pisarzy wstępujących w życie około roku 1890.
  • Zapisane w nim zostało uczucie przerażenia, cierpienia i niemocy.
  • Wywołują te emocje trwogę  oraz poczucie dziwności i obcości świata.
  • Teraźniejszość i przyszłość ludzi nie rysuje sie w jasnych barwach.
  • Jest odwrotnie – obraz  przedstawia sie ponuro.
  • Nadciąga katastrofa, którą zwiastują przemiany natury (np. ziemia drży, niebo pokrywa się nawałą chmur).
  • Podmiot liryczny nie czuje się bezpiecznie.
  • Ziemia przestała być jego domem.
  • Nowy wiek, nadchodzące jutro  jawi się jak apokaliptyczna zagłada, wybuch lawy, który może wszystko zniszczyć.

 

“Zło dopełnia już miary… Trwogi zimne dreszcze
Przenikają do szpiku kości ludzkość całą…
Pod ziemią słychać grzmoty wulkanów złowieszcze,
Ziemia drży, niebo chmur się zakrywa nawałą…

Cicho… Słońce się zniża ponure i krwawe –
Dziwnie złowrogi zachód – noc wieku nastanie…
Kto wie? Może wyrzuci w tę noc wulkan lawę
I ziemię całą skryje w lawy oceanie?”.