Związek zgody, rządu, przynależności

Związek zgody – wyraz podrzędny (określający) ma formę liczby, rodzaju i przypadka dostosowane do formy wyrazu nadrzędnego (określanego).

W skład związku zgody wchodzi jako wyraz nadrzędny zawsze rzeczownik.

Wyrazami podrzędnymi mogą być:

  • przymiotniki (dobry człowiek),
  • zaimki przymiotne (moje dziecko),
  • liczebniki porządkowe (trzecie krzesło),
  • liczebniki główne od jednego do czterech (trzy córki),
  • imiesłowy przymiotnikowe (obcięty konar).

W związkach zgody występuje też rzeczownik jako określenie, np. rzeka Wisła, król Łokietek, miasto Kielce.

Związek zgody istnieje również między podmiotem a orzeczeniem.

________________________________________________________________________

Związek rządu – w tym związku wyraz nadrzędny ma jako określenie rzeczownik w ściśle oznaczonym przypadku.

W związku rządu łączą się:

  • rzeczownik i zaimek rzeczowny z czasownikiem, np. idę (z kim?) z mamą, czytam (co?) gazetę,
  • rzeczownik z rzeczownikiem w dopełniaczu, np. kopalnia (czego?) soli, kilogram (czego?) cukru.

_________________________________________________________________________

Związek przynależności – wyraz podrzędny nie ma formalnych cech przynależności od wyrazu nadrzędnego.

Związek ten zachodzi przede wszystkim między orzeczeniem zdania a okolicznikami.

Przykłady:

  • mówił, bawiąc się zeszytem,
  • leciał wysoko.