Bajki i przypowieści Ignacego Krasickiego

I. Krasicki napisał cały bajek, zamieszczając w zbiorze zarówno bajki epigramatyczne (krótkie, wzorowane na bajkach Ezopa), jak również bajki narracyjne (dłuższe, zgodne ze wzorem La Fontaine’a).

Najważniejsze cechy bajek Krasickiego to:

  • zwięzłość,
  • prostota narracji,
  • precyzyjna konstrukcja,
  • uwypuklenie typowych dla bajki antytez (dobro – zło, kłamstwo-prawda),
  • wyjątkowa dynamika akcji,
  • niezwykłe poczucie humoru,
  • morał wyrażony najczęściej za pomocą dowcipnej puenty.

Bajki mają charakter ponadczasowy i uniwersalny, krytykują ludzkie wady (głupot, próżność, naiwność, egoizm), a ich filozofia nawiązuje do racjonalizmu (postępuj w życiu rozsądnie, logicznie, realistycznie postrzegaj rzeczywistość), bo to zapewni człowiekowi wewnętrzny spokój, pogodę ducha, łatwiejsze pokonywanie trudów i niepowodzeń.

Oryginalność Krasickiego polega na sposobie wykorzystania motywów:

  • unikał rozwlekłości,
  • wyostrzał i wysubtelniał puentę,
  • wprowadzał indywidualną barwę uczuciową,
  • precyzował rytm,
  • dynamizował akcję,
  • mistrzowsko operował paralelizmem i kontrastem.