Barok – literatura

  •  W porównaniu z poprzednimi epokami – nastąpiło odejście od harmonii, prostoty i norm klasycznych.
  • Zaczęły dominować tematy egzystencjalne i metafizyczne, związane z wewnętrznymi rozterkami, Bogiem, przemijaniem, marnością życia, śmiercią, a także radością i fascynacją piękna świata i miłością.
  • Zwracano uwagę na kunsztowną formę, piękny styl. stosowanie środków artystycznych, wykorzystywano m.in.: paradoks, koncept, antytezy, inwersje, alegorie, hiperbole, przerzutnie, paradoksy, oksymorony, anafory, wyliczenia.
  • Pojawiały się w jednym utworze sprzeczne nastroje, style i motywy, m.in. : radość ze smutkiem, patetyzm z potocznością (wulgarnością), miłość i śmierć, realizm obok fantastyki.
  • Modyfikacji poddawano tradycyjne gatunki literackie, a styl barokowy podnosił ich oryginalność.
  • Stosowano głównie: sonety, sielanki, epos, komedię, pamiętniki, tragikomedie i komedię.
  • Polska literatura rozwijała się w baroku bardzo intensywnie, poruszała tematy związane z urodą życia, jak i metafizyką i motywem Boga, wiary, ostateczności.
  • Pojawiły się równie motywy patriotyczne i polityczne.
  • Za prekursora tego czasu i barokowej wizji świata i człowieka uważa się Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego, który obrazuje człowieka jako wątłego i rozdwojonego, toczącego walkę z sobą i światem, gdzie jedyną wartością i ostoją jest Bóg miłosierny, jednocześnie surowy i niedostępny.
  • Inni znani twórcy baroku to: Jan Andrzej Morsztyn, Daniel Naborowski, Wacław Potocki, Jan Chryzostom Pasek.