„Bogurodzica”

„Bogurodzica” – najstarszy hymn polski, nieznanego autorstwa, prawdopodobnie z XIII wieku, najwcześniejszy zapis w Bibliotece Jagiellońskiej, śpiewany pod Grunwaldem(1410), a od 1440 roku pieśń koronacyjna. Autorstwo tej pieśni przypisywano św. Wojciechowi, jednak  w świetle badań najstarsze strofy utworu pochodzą z przełomu XIII  i XIV wieku, zaś zapis utworu datowany jest na początek wieku XV. Pieśń  jest prośbą do Maryi o orędownictwo, a do Chrystusa o pobożne życie na ziemi i wiekuiste szczęścia w niebie. Początkowo funkcjonowała jedynie w kościołach, potem śpiewało ją także rycerstwo polskie pod Grunwaldem, Warną, Orszą, Kircholmem i Beresteczkiem. Swe znaczenie  „Bogurodzica” utraciła pod koniec XVII wieku.

Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja!

Twego syna, Gospodzina, matko zwolena Maryja,

Zyszczy nam, spuści nam.

Kiryjelejzon.

2

Twego dziela krzciciela, Bożyce,

Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze.

Słysz modlitwę, jąż nosimy,

A dać raczy, jegoż prosimy,

A na świecie zbożny pobyt,

Po żywocie rajski przebyt.

Kiryjelejzon.

3

Nas dla wstał z martwych Syn Boży,

Wierzyż w to człowiecze zbożny,

Iż przez trud Bog swoj lud odjął diablej strożej.

4

Przydał nam zdrowia wiecznego,

Starostę skował pkielnego,

Śmierć podjął, wspominął człowieka pirwego.

5

Jenże trudy cirzpiał zawierne,

Jeszcze był nie prześpiał zaśmierne,

Aliż sam Bog z martwych wstał.

6

Adamie, ty Boży kmieciu,

Ty siedzisz u Boga w wiecu,

Domieściż twe dzieci, gdzie krolują anjeli.

7

Tegoż nas domieściż, Jezu Chryste miły,

Bychom z Tobą byli,

Gdzież się nam radują szwe niebieskie siły.

8

Była radość, była miłość, było widzienie

Tworca anjelskie bez końca,

Tuć się nam zwidziało diable potępienie.

 9

Ni śrzebrzem, ni złotem

Nas diabłu otkupił,

Swą mocą zastąpił.

10

Ciebie dla, człowiecze, dał Bog przekłoć sobie

Ręce, nodze obie.

Kry święta szła z boka na zbawienie tobie.

11

Wierzyż w to, człowiecze, iż Jezu Kryst prawy,

Cirzpiał za nas rany,

Swą świętą krew przelał za nas, krześcijany.

12

O duszy o grzeszne sam Bog pieczą ima,

Diabłu ją otyma,

Gdzie to sam kroluje, k sob[ie] ją przy[i]ma.

13

Maryja dziewice, prośmy synka twego

Króla niebieskiego,

Aza nas uchowa ote wszego złego.

14

Amen…

… tako Bog Daj,