Brak grafiki
O języku na języku

Zdania złożone współrzędnie

Związek współrzędny między zdaniami składowymi w zdaniu złożonym polega na tym, że żadne ze zdań składowych nie określa drugiego, lecz uzupełniają się wzajemnie. Zdanie złożone współrzędnie składa się ze zdań składowych współrzędnych, np. W południe […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdanie

W każdej dłuższej wypowiedzi (mówionej czy pisanej) wyodrębnia się jednostki językowego powiadomienia. Wyróżniamy je za pomocą: pauz, zmian intonacji głosu, kropek, znaków zapytania, wykrzykników. Zdanie składa się najczęściej z kilku wyrazów powiązanych ze sobą treściowo […]

O języku na języku

Zdanie [synonimy]

Werset. Okres. Cytat. Cytata. Hasło. Przysłowie. Powiedzenie. [wg Słownika wyrazów bliskoznacznych pod redakcją Stanisława Skorupki]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdanie bezpodmiotowe

Zdanie, w którym podmiot nie jest wyrażony i nie możemy się go domyślić ani na podstawie formy orzeczenia, ani na podstawie zdań poprzednich. Zdań bezpodmiotowych używa się kiedy jest mowa: o zjawiskach przyrody (np. Leje). […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdanie bezspójnikowe

To inaczej zdanie łączności bezpośredniej. Zdanie, które łączy się ze swym zdaniem nadrzędnym bezpośrednio, bez pomocy spójnika czy innego wskaźnika zespolenia. Przykład: Słońce już zaszło, ściemniło się, w domach zapaliły się światła.  

Brak grafiki
O języku na języku

Zdanie dwuczłonowe

Zdanie pojedyncze składające się z 2 członów, tj. podmiotu i orzeczenia. Przykłady: Słońce świeci. Bartek został lotnikiem. Mama gotuje. Wyścig się rozpoczął.

Brak grafiki
O języku na języku

Zdanie dwukrotnie złożone

Zdanie złożone, składające się z dwóch wypowiedzeń. Przykłady: Jak słońce wyszło zza gór, mgła opadła. Idąc do szkoły, spotkałem kilku kolegów.

Brak grafiki
O języku na języku

Zdanie eliptyczne

Z łaciny  = opuszczenie, wyrzutnia. Oznacza opuszczenie wyrazu, którego można się domyślić z szerokiego kontekstu. Pojawia się wówczas równoważnik zdania. Inaczej nazywane zdaniem z elipsą. PRZYKŁADY Spotkamy się na rogu Żeromskiego i Prostej. Poproszę „Echo […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdanie główne

W zdaniu wielokrotnie złożonym podrzędnie – zdanie nadrzędne, niezależne od pozostałych zdań składowych (które w przeciwieństwie do niego nazywamy zdaniami pobocznymi). Przykłady: Trudno podzielać opinię, że wszystko istnieje na świecie, by tylko człowiekowi uprzyjemniać dzień […]

Brak grafiki
O języku na języku

Zdanie jednokrotnie złożone

Zdanie złożone, które składa się z dwóch zdań pojedynczych. Przykłady: Wieczór był ciepły, więc wybrałem się na spacerr. Nie poszedłem do szkoły, ponieważ bolało mnie gardlo. Jaki pan, taki kram.