O języku na języku

Zdanie podrzędne, które zastępuje orzecznik rzeczowny lub przymiotny zdania nadrzędnego. Odpowiada na pytania: kim jest?, czym jest?, jaki, jaka, jakie jest? Zdanie podrzędne zastępujące orzecznik rzeczowny nazywane jest zdaniem orzecznikowym rzeczownym, zastępujące orzecznik przymiotny – […]

Zdanie, w którym wypowiadamy własne sądy, opinie, oznajmiamy o kimś lub o czymś. Przykłady: Mam szesnaście lat. Julian Tuwim to znany poeta. Olga Tokarczuk otrzymała Literacką Nagrodę Nobla w 2018 roku.  

W zdaniu wieloczłonowym złożonym każde zdanie bezpośrednio lub pośrednio podrzędne wobec zdania głównego, czyli zależne od niego. Przykład: Kolega prosił mnie, żebym go odwiedził, kiedy wrócę znad morza.

Zdanie podrzędne, które zastępuje podmiot zdania nadrzędnego. Tak, jak i in odpowiada na pytania: kto/, co?. Zdania podrzędne podmiotowe łączą się ze zdaniami nadrzędnymi albo za pomocą spójników: że, żeby, ażeby, by, jakby. albo za […]

W zdaniu podrzędnie złożonym zdanie zależne od zdania nadrzędnego. Przykłady: Domy wyrosły tam, gdzie niedawno rosła trawa. Odprowadziłem mamę na dworzec, żeby pomoc jej wsiąść do pociągu.

Zdanie podrzędne, które łączy się ze zdaniem nadrzędnym za pomocą spójnika upodrzędniającego. Spójnik będący wskaźnikiem zespolenia zdań w zdaniu złożonym podrzędnie stoi na początku zdania podrzędnego. stanowi jego integralną część i wraz z nim zmienia […]

Zdanie podrzędne, które łączy się ze zdaniem nadrzędnym za pomocą zaimka względnego lub spójnika spełniającego tę samą  rolę co zaimek względny, a także za pomocą zaika pytajnego uzależniającego Wśród zdań podrzędnych zaimkowych rozróżnia się  zdania […]

Zdanie, które zawiera tylko jedno orzeczenie. Zdania pojedyncze dzielimy na rozwinięte i nierozwinięte (proste). Przykłady: Uczeń czyta. Mały uczeń czyta elementarz. Babcia haftuje. Moja babcia haftuje serwetkę.

Takie zdanie, w którego skład wchodzą wyrazowe i składniowe wykładniki przeczenia. Wykładnikami przeczenia są: partykuła „nie”, spójniki łączne „ani, ni”, zaimki i przysłówki przeczące ” nikt, nic, nigdy”. Typowym wykładnikiem składniowym zdania przeczącego jest dopełniacz, […]

Zdanie podrzędne, które zastępuje przydawkę zdania nadrzędnego. Tak jak ona odpowiada na pytania: jak?, który?, czyj?, ile?. Zadania podrzędne przydawkowe łącza się ze zdaniami nadrzędnymi albo za pomocą zaimków względnych (np. ktory?, jaki?) albo za […]